Hai viên chức Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và một số bà con vườn rau Lộc Hưng chụp hình chung sau cuộc gặp, chiều 20/7/2023
Hôm 20 tháng 7 năm 2023, hai nhân viên Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ là ông Rustum Nyquist – Viên chức Chính trị và bà Lindsey Posmanick – Viên chức Ngoại giao thuộc Văn phòng Đông Á Thái Bình Dương – có cuộc gặp với bà con Vườn rau Lộc Hưng, TP.HCM, nơi đã xảy ra vụ cưỡng chế, phá huỷ hơn 200 căn nhà của người dân vào năm 2019 gây phản đối gay gắt từ phía người dân.
Trao đổi với RFA tối cùng ngày, ông Cao Hà Trực, một trong những người trong Ban Đại Diện cho dân oan Vườn rau Lộc Hưng cho biết, khoảng một năm trước, nhân Ngày tự do báo chí, ông có dịp gặp một số viên chức lãnh sự quán Hoa Kỳ. Ông có trình bày với họ tình trạng Vườn rau Lộc Hưng. Đó là lý do hôm nay họ đến nhà ông để tìm hiểu sự việc. Có 12 nạn nhân Vườn rau Lộc Hưng cùng tham dự buổi gặp gỡ. Ông Cao Hà Trực nói:
“Họ gặp chúng tôi từ lúc 3 giờ 20 đến 5 giờ 20 ngày 20 tháng 7 năm 2023. Họ hỏi sự việc vườn rau Lộc Hưng và bà con có trình bày nguồn gốc vườn rau từ năm 1954 đến nay và sự kiện ngày 8 tháng 1 năm 2019, chính quyền ngang nhiên vô đập phá mà không có một Quyết định nào hết. Phía chính quyền vẫn nói để bà con ra vô bình thường nhưng thực tế họ cho bốn chốt dân phòng canh gác không cho bà con vô khu vườn.
Phía nhân viên lãnh sự quán rất lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của bà con vườn rau. Sau khi bà con trình hết, họ nói rằng, những gì họ nghe cho thấy đó là sự bất công đối với bà con. Họ nói rằng sẽ tiếp tục báo cáo cho Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và sẽ có buổi làm việc với chính quyền Việt Nam.”
Vào các ngày 4 và 8 tháng 1 năm 2019, chính quyền quận Tân Bình, TPHCM đã huy động lực lượng đến san ủi, cưỡng chế khoảng 200 căn nhà ở Vườn rau Lộc Hưng, bất chấp sự phản đối của người dân. Những người dân bị cưỡng chế cho biết đất của họ là từ đời cha ông (thời Pháp) để lại. Chính quyền thành phố nói việc cưỡng chế chỉ thực hiện với 112 nhà xây dựng trái phép từ ngày 1 tháng 1 năm 2018 và khu đất vườn rau thuộc quyền quản lý của Nhà nước từ sau năm 1975.
Người dân Vườn rau Lộc Hưng khẳng định họ có căn cứ pháp lý xác định khu đất vườn rau thuộc quyền sở hữu của họ từ năm 1954 đến nay. Tuy nhiên, chính quyền địa phương đã cố tình không cấp quyền sử dụng đất cho bà con với mục đích “cướp” hơn năm héc-ta đất.
Ông Trực cho biết, ông cùng một số bà con vườn rau đã hai lần ra Hà Nội đưa đơn yêu cầu thành lập đoàn thanh tra nhưng rồi đến nay vẫn chưa có kết quả. Ông và bà con cũng được hứa sẽ có cuộc họp với đại biểu Quốc hội ở TP.HCM nhưng đến nay phía chính quyền vẫn lần lữa.
Ông Cao Hà Trực nói thêm về buổi gặp gỡ với Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm 20 tháng 7 năm 2023:
“Họ hỏi bà con muốn nói gì nữa với họ, tôi nói rằng bà con ở đây chỉ mong muốn phía chính quyền phải thực hiện luật pháp Việt Nam. Việt Nam đã có cam kết và bang giao với Hoa Kỳ, và cũng ký rất nhiều công ước. Việt Nam cũng nhiều lần nỗ lực thay đổi luật pháp nhưng chỉ trên giấy tờ chứ thực tế họ không thực hiện. Bà con muốn Hoa Kỳ có tiếng nói với Chính phủ Việt Nam để thực thi những công ước quốc tế. Bà con nói rằng, bà con muốn chính quyền phải đối thoại với bà con vườn rau Lộc Hưng trên tinh thần xây dựng để bà con được hưởng quyền lợi chính đáng.
Họ nói rằng họ ghi nhận những ý kiến và nói thêm rằng, ngay họ cũng muốn Việt Nam và Hoa Kỳ có mối quan hệ bình thường qua việc đối thoại, nên họ cũng muốn Chính phủ Việt Nam đối thoại với bà con cho rõ ràng.”
Đài Á Châu Tự Do đã liên hệ đại diện Ngoại giao Hoa Kỳ đến thăm Vườn rau Lộc Hưng để xin phản ứng nhưng chưa nhận được trả lời.
Vụ cưỡng chế đất vườn rau Lộc Hưng đã gặp phải nhiều phản ứng ở trong nước và quốc tế. Một dân biểu Liên minh Châu Âu và Mỹ cũng đề cập đến vụ cưỡng chế này khi nói đến tình hình vi phạm nhân quyền ở Việt Nam hồi năm 2019.
Vào tháng 9 năm 2019, một phái đoàn của Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) đã gặp gỡ các đại diện của cộng đồng Công giáo sinh sống ở Vườn rau Lộc Hưng nhằm tìm hiểu vụ việc. (Theo RFA).
