Chỉ huy lính đánh thuê Wagner Yevgeny Prigozhin rời trụ sở Quân khu phía Nam trong bối cảnh nhóm này rút khỏi thành phố Rostov-on-Don, Nga, vào ngày 24 tháng 6 năm 2023.
Một máy bay phản lực thương mại có liên quan đến chỉ huy lính đánh thuê Nga Yevgeny Prigozhin bay từ Nga tới Belarus hôm thứ Ba 27/6 sau một cuộc binh biến đã giáng đòn mạnh nhất vào chính quyền của Tổng thống Vladimir Putin kể từ khi ông lên nắm quyền hơn 23 năm trước.
Dịch vụ theo dõi các chuyến bay Flightradar24 cho thấy chiếc máy bay thương gia Embraer Legacy 600 xuất hiện ở khu vực Rostov lúc 02h32, giờ chuẩn quốc tế GMT, và bắt đầu hạ cánh lúc 04h20 GMT gần Minsk.
Mã nhận dạng của chiếc máy bay khớp với mã nhận dạng của một máy bay phản lực mà Hoa Kỳ xác định là có liên quan đến hãng Autolex Transport, Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Hoa Kỳ xác định hãng này có dính dáng tới ông Prigozhin.
Theo một thỏa thuận do nhà lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko làm trung gian hôm 24/6 nhằm ngăn chặn một cuộc binh biến do các chiến binh đánh thuê của ông Prigozhin gây ra, ông Prigozhin sẽ chuyển đến Belarus.
Trong một bài phát biểu trước quốc dân vào tối 26/6, ông Putin nói rằng những người lãnh đạo của “cuộc binh biến vũ trang”, theo cách dùng từ của ông, đã phản bội đất nước và nhân dân Nga, ông cảm ơn quân đội, các cơ quan công luật và các dịch vụ đặc biệt đã chống lại những kẻ nổi loạn.
Người đứng đầu Điện Kremlin 70 tuổi cho biết ông đã ra lệnh cho các lực lượng Nga phải tránh đổ máu và cảm ơn những người lính đánh thuê Wagner đã lùi bước ngay trước ngưỡng cửa của “cuộc nổi loạn vũ trang” và đổ máu hôm 24/6.
“Cuộc hành quân vì công lý” của ông Prigozhin, mà ông nói là nhằm giải quyết sòng phẳng với các quan chức cấp cao trong quân đội của ông Putin, những người mà ông cho là phản quốc và tham nhũng, đã làm tăng nguy cơ rối loạn ở Nga đồng thời làm suy yếu danh tiếng của ông Putin với tư cách là nhà lãnh đạo không có đối thủ.
Ông Putin tuyên bố hôm 24/6 sẽ dập tắt cuộc binh biến, so sánh nó với tình trạng hỗn loạn thời chiến đã dẫn đến các cuộc cách mạng năm 1917 và sau đó là nội chiến, đồng thời trừng phạt những kẻ chịu trách nhiệm.
Nhưng chỉ vài giờ sau, cuộc binh biến kết thúc khi Điện Kremlin cho biết các cáo buộc hình sự đối với những kẻ nổi loạn sẽ được bãi bỏ để đổi lấy việc họ quay trở lại doanh trại, bao gồm việc ông Prigozhin chuyển đến Belarus.
Phát biểu từ Điện Kremlin hôm 26/6, ông Putin tuyên bố sẽ giữ lời hứa cho phép các chiến binh Wagner rời Belarus, mặc dù ông không đề cập đến tên ông Prigozhin.
“Bạn có cơ hội tiếp tục phục vụ nước Nga bằng cách ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng hoặc các cơ quan thực thi pháp luật khác, hoặc trở về với gia đình và bạn bè của mình”, ông Putin nói.
“Bất cứ ai muốn đều có thể đến Belarus. Lời hứa của tôi sẽ được thực hiện”.
Truyền hình nhà nước cho thấy ông Putin đang tổ chức một cuộc họp đêm khuya với các quan chức quân sự và an ninh hàng đầu, bao gồm cả Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu, tâm điểm trong cơn thịnh nộ của ông Prigozhin.
Ông Prigozhin hôm 26/6 nói rằng cuộc binh biến kéo dài một ngày không nhằm mục đích lật đổ chính phủ Nga mà chỉ để phản đối điều mà ông nói là việc tiến hành cuộc chiến ở Ukraine không có hiệu quả.
“Chúng tôi không có mục tiêu lật đổ chế độ hiện tại và chính phủ được bầu hợp pháp”, ông nói trong một tin nhắn thoại dài 11 phút được phát trên ứng dụng nhắn tin Telegram.
Cơ quan An ninh Liên bang Nga cho biết họ đã bãi bỏ một vụ án hình sự nhằm vào ông Prigozhin vì tội nổi loạn có vũ trang, trong khi Bộ Quốc phòng cho biết tập đoàn Wagner đang chuẩn bị bàn giao các thiết bị quân sự hạng nặng của họ cho quân đội (VOA).
