Hà Thúc Sinh
TRẢNG LỚN
6/1975-7/1976
MƯỜI BẢY
(Tiếp theo)
Theo đúng như khuôn mẫu, sau mỗi câu phát biểu phải có một phần liên hệ bản thân. Quách Tứ sau một lúc nhìn vào giấy để ôn bài, tiếp. Tôi đã du học tại Mỹ. Tôi đã nhìn thấy xã hội và người dân Mỹ như thế nào. Quả là Đảng đã nói đúng. Nước Mỹ có những khu nhà chọc trời cho bọn tư bản sống và ăn chơi phè phỡn, đồng lúc bên cạnh những khu nhà chọc trời đó là những “chòi tranh rách nát”, nơi sinh sống của giai cấp công nhân thợ thuyền Mỹ, suốt đời kéo lê kiếp nô lệ trong các xí nghiệp, các hầm mỏ và chỉ mơ mộng có đủ bánh mì nuôi thân và nuôi gia đình. Tôi rất xấu hổ đã phục Mỹ nể Mỹ và đã sống bằng bơ sữa của Mỹ, chịu sự huấn luyện của Mỹ để chống phá Cách mạng, chống phá nhân dân ta với cả nhân dân tiến bộ trên thế giới nữa.
Câu phát biểu thứ hai không bị chê trách. Tổ trưởng Quách Tứ đã vác thánh giá đi qua một đoạn đường. Theo đúng thứ tự, anh chỉ định tổ phó Khoa phát biểu. Tổ phó Khoa trang trọng sửa lại dáng ngồi cho ngay ngắn. Anh khẽ liếc mắt qua bản đề cương đặt trên đùi rồi cất tiếng.
– Thưa anh em, nối tiếp anh tổ trưởng, tôi xin phát biểu câu thứ nhất. Tại sao nói Đế quốc Mỹ là kẻ thù của nhân dân ta và nhân dân tiến bộ trên thế giới? Các anh em thấy đấy. Việt Nam ta đất không rộng, người không đông, không hề ân oán gì với Đế quốc Mỹ…
Cây thánh giá mà tổ phó Khoa vác tiếp theo tổ trưởng Tứ cũng từng đó chặng đường, cũng từng đó vấp ngã, cũng từng đó tủi nhục, cũng từng đó được nâng lên và được xỉ vả!
Hai ngày trời mới chấm dứt việc thảo luận phát biểu. Vĩnh nhẩm tính chỉ qua việc phát biểu ở cấp tổ thôi, hai câu trên đã lọt vào tai mỗi người trong tổ 10 lần. Mười lần phải để nó lọt vào tai, với những khối óc kém trí nhớ nhất cũng phải thuộc lòng. Thế nhưng chao ôi, còn sống dưới chế độ nhồi sọ này nào phải chỉ có lọt vào lỗ tai 10 lần!
Sau khi tất cả các khối chấm dứt phần thảo luận bài học 1, cả trại được nghỉ xả hơi một ngày để sửa soạn cho việc lên lớp hướng dẫn thu hoạch.
Sau một ngày lao động người ta dễ tìm lại được một sự thoải mái đầu óc. Thế nhưng sau một ngày thảo luận những đề tài chính trị nhồi sọ một chiều, dù đã nghỉ một ngày xả hơi, đầu óc vẫn thấy đau nhức như búa bổ. Vĩnh đã nằm lơ mơ cả buổi chiều. Khi màn đêm nhá nhem Vĩnh mò sang khối 1 gặp Ứng chuyện trò một lúc. Sau nhớ đến vụ thuốc lào Vĩnh vội quay về khối tìm gặp Dung.
Nguyễn Xuân Dung, thiếu úy thiết giáp, vợ bầu sắp đẻ thì đi tù. Nhà Dung ở miệt Phạm Thế Hiển. Anh cũng là một trong những tay săn thuốc lào tài tình của khối. Khi trưa Vĩnh lấy của Ứng 5 đồng tiền mới đưa cho Dung nhờ Dung mua cho ít thuốc lào ngon từ một nguồn gốc mà không ai biết được. Tối nay Vĩnh hy vọng tràn trề sẽ có tí thuốc ngon hút với mấy thằng bạn thân thiết. Tìm quẩn quanh một lúc không thấy Nguyễn Xuân Dung đâu cả, Vĩnh xà xuống chỗ ông già Đang, người chơi thân với Dung, hỏi thăm.
– Bác Đang, bác thấy thằng Dung đâu không?
Ông già Đang là một cựu thiếu úy già ngành hành chánh tài chánh. Ông gầy và cao nhồng như một con sếu. Ông góa vợ và có một bầy con để nuôi. Hiện tại ông đang nằm nơi chỗ của ông, vắt tay trên trán mắt ngó kèo ngó cột! Nghe Vĩnh hỏi, ông chỉ chậm rãi bỏ cánh tay trên trán xuống, ngó Vĩnh trả lời như người hết hơi.
– Tôi có giữ ông ấy trong túi đâu nào!
Vĩnh không vui lắm với câu trả lời hơi kém thân mật hơn ngày thường của ông già Đang, nhưng anh không giận. Anh nhìn ông, đánh nhẹ một đòn tâm lý.
– Sao hôm nay có vẻ buồn thế bác?
-…..
– Sửa soạn làm một bi xiện 1 chăng?
Đúng như sự dự trù của Vĩnh. Dù không tỏ lộ sự thèm muốn quá lộ liễu, nhưng Vĩnh đã đọc được sự trìu mến khác thường trong đôi mắt của ông Đang vừa chiếu vào anh. Ông bỏ hẳn tay khỏi trán, dọ dẫm.
– Giờ này được hút một điếu thuốc ngon chết cũng thỏa…
– Thằng Dung nó có thuốc xiện không cho bác hút à?
– Nó chỉ hứa cho một ít nhưng đã có đâu!
– Đấy, tôi đang tìm nó đấy. Nó đưa tôi tôi sẽ mời bác hút thả cửa.
Như người trúng số hụt, ông già Đang lại buông một tiếng thở dài. Ông nằm yên không buồn nói thêm gì nữa.
Vĩnh lại tiếp: Bác Đang à!
– Gì nữa ông?
– Hỏi thật bác nhá. Hơn nửa năm qua có bao giờ bác thấy thèm một tí hĩm không?
Ông già Đang nghe Vĩnh hỏi vội xua tay như đuổi ruồi.
– Thôi thôi ông cố nội! Một điếu thuốc còn mơ ước không ra. Ông lại còn gieo vào giấc ngủ thằng già này cái mùi mắm kho mắm chưng huyền hoặc ấy làm gì cho khổ!?
Vĩnh thấy khoái trá với lối ví von thú vị bất ngờ của ông già Đang. Ví mùi đàn bà với mùi mắm kho mắm chưng lúc này thì thật là… số một!
Vĩnh cười.
– Ngồi lên đi. Chút nữa sẽ có thuốc cho bác hút. Ngồi lên nói chuyện cho quên đời.
Ông Đang vẫn như chưa có hứng nói chuyện. Ông gãi lông mày.
– Thôi khi nào có thuốc ông kêu tôi dậy cho tôi ăn mày một hơi thì tôi cám ơn ghê lắm. Bây giờ tôi chỉ muốn dim dim tí thôi. Tôi muốn quên đi mấy cái bài thảo luận đau đầu đau óc. Ngày mai lại phải lên hội trường nghe bài học mới rồi. Chán lắm thôi!
Vĩnh biết ông già Đang đang đau đầu thật. Anh hỏi vớt vát.
– Thế bác biết thằng Dung chạy đâu không?
– Khi chiều tôi thấy nó cứ lẩn quẩn sau dãy cầu tiêu. Hình như nó tìm cách liên lạc với một thằng bạn nào đó bên T4.
Vĩnh nhìn ra bầu trời đầy sao, lòng buồn buồn nghĩ đến ngày mai. Lại lên hội trường. Lại phát biểu. Lại nhắm mắt nhắm mũi tự đem mình ra mà chửi rủa trước mặt quân thù. . (Còn tiếp)
(Chuyện ngày xưa – Chuyện ngày nay )
