Trong tuyên bố chung Trung – Nga hôm qua, 21/03/2023, lãnh đạo Nga đánh giá cao ‘‘lập trường khách quan và không thiên vị’’ của Trung Quốc ‘‘về vấn đề Ukraina’’,‘‘các ý tưởng mang tính xây dựng’’ trong kế hoạch hòa bình cho Ukraina của Trung Quốc. Cùng ngày, chính quyền Mỹ đã lên tiếng tố cáo Bắc Kinh hoàn toàn đứng về phía Nga, ‘‘lặp lại các tuyên truyền’’ của Matxcơva.
Trong cuộc trả lời báo giới hôm qua, phát ngôn viên Hội Đồng An Ninh Quốc Gia của Nhà Trắng, ông John Kirby, đã bác bỏ vai trò được gọi là ‘‘tích cực’’ của Trung Quốc trong việc giải quyết xung đột Nga – Ukraina ‘‘bằng con đường chính trị-ngoại giao’’ như khẳng định của tuyên bố Trung Nga, được Le Monde đăng tải. Ông John Kirby nhấn mạnh điều căn bản là Trung Quốc ‘‘đã không hề lên án cuộc xâm lăng của Nga’’, ‘‘không ngừng mua dầu và năng lượng của Nga’’, và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và chế độ của ông ấy đã ‘‘liên tục nhắc lại các tuyên truyền của Nga, đó là bằng cách này hay cách khác, đây là cuộc chiến của phương Tây chống lại Nga, và đây là một mối đe dọa sống còn với tổng thống Nga Putin’’.
Theo ông John Kirby, nếu Trung Quốc muốn ‘‘đóng vai trò mang tính xây dựng’’, thì điều ngay lập tức cần làm là ‘‘gây áp lực để buộc Nga phải rút quân khỏi Ukraina, các vùng lãnh thổ thuộc chủ quyền của Ukraina, hối thúc tổng thống Putin ngừng ném bom các thành phố, bệnh viện và trường học; ngăn chặn tội ác chiến tranh và các hành động tàn bạo’’.
Đài Euro News nhận định đây là ‘‘chỉ trích mạnh mẽ nhất’’ của chính quyền Mỹ đối với đề xuất trung gian hòa bình của Trung Quốc cho đến nay. Phát ngôn viên Hội Đồng An Ninh Quốc Gia của Nhà Trắng cũng lên án Trung Quốc và Nga muốn ‘‘thay đổi các quy tắc’’ của trật tự quốc tế hiện hành.
NATO kêu gọi Trung Quốc đối thoại ‘‘trực tiếp’’ với TT Ukraina
Về phần mình, tổng thư ký NATO, Jens Stoltenberg, hôm qua trong một cuộc họp báo tại Bruxelles, kêu gọi nếu Trung Quốc muốn kế hoạch hòa bình của Bắc Kinh được coi là nghiêm túc, thì họ cần đối thoại ‘‘trực tiếp’’ với tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky. Lãnh đạo NATO nhấn mạnh : ‘‘thỏa thuận ngừng bắn hay bất cứ giải pháp nào không tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina sẽ chỉ là cách để đóng băng chiến tranh, và cho phép Nga khôi phục lực lượng, để tấn công một lần nữa’’.
Pháp : Trung Quốc có thể đóng ‘‘một vai trò tích cực’’
Về kế hoạch hòa bình cho Ukraina của Trung Quốc, chính quyền Pháp có những lời lẽ mềm dịu hơn khi khẳng định Trung Quốc có thể ‘‘đóng một vai trò tích cực trong việc thuyết phục Nga chấp nhận các thương thuyết hòa bình một cách thiện chí’’ với Ukraina, theo một thông cáo của bộ Ngoại Giao Pháp. Tuy nhiên, Paris cũng khắng định Matxcơva dường như ‘‘trong giai đoạn hiện tại’’ chưa có ý định chấm dứt chiến tranh.
