Christopher Balding-Vân Du biên dịch
Gần đây, Tổng thống Joe Biden tuyên bố ông sẽ áp thuế quan mới đối sản phẩm Trung Quốc và duy trì mức thuế mà chính phủ cựu Tổng thống Trump đã ban hành. Chúng ta khoan hãy gác vấn đề chính trị sang một bên và tập trung vào tác động và mục đích của các mức thuế quan mới.
Điểm đầu tiên cần được nhấn mạnh là các mức thuế quan mới sẽ có tác động rất ít đến thương mại Trung Quốc hay nền kinh tế Hoa Kỳ nói chung. Các mức thuế quan mới này chỉ chiếm 4% hàng nhập cảng từ Trung Quốc vào năm ngoái và chỉ bằng 0.07% tổng sản phẩm quốc nội của Hoa Kỳ. Khi được hỏi liệu thuế quan có gây ra lạm phát hay không, Bộ trưởng Ngân khố Janet Yellen trả lời rằng tác động lạm phát sẽ không xảy ra, đó là sự thật vì các loại thuế quan này chỉ liên quan đến hoạt động thương mại hoặc kinh tế ở mức tối thiểu.
Điều quan trọng hơn là chủng loại hàng hóa mà Tổng thống Biden quyết định áp thuế. Đối với nhiều loại hàng hóa, từ xe điện (EV) đến vật tư y tế và thép, các mức thuế mới quan mới dường như không có bất kỳ chủ đề hay trọng tâm cụ thể nào ngoài việc các mặt hàng này là những hàng hóa mà, vì nhiều lý do, đã gây lo ngại cho ngành công nghiệp và chính phủ Hoa Kỳ.
Chẳng hạn, chính phủ Tổng thống Biden đang đánh thuế 25% đối với găng tay cao su y tế từ Trung Quốc. Trong những năm gần đây, hàng nhập cảng của Trung Quốc đã chiếm hơn 90% thị phần sản phẩm này và các sản phẩm y tế liên quan. Vấn đề với sự phụ thuộc quá mức này trở nên rõ ràng trong đại dịch COVID-19 khi Trung Quốc, có đôi khi đã tống tiền được Hoa Kỳ một cách hiệu quả. Bằng cách áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc, chính phủ hy vọng các nhà sản xuất Hoa Kỳ và ngoại quốc sẽ chiếm thị phần lớn hơn trên thị trường.
Chính phủ cũng đánh thuế đối với các sản phẩm như pin quang năng, cần cẩu lắp đặt tại các cảng, và xe điện. Mặc dù Tổng thống Biden đã sử dụng luật thương mại tập trung vào việc điều chỉnh các hoạt động thương mại không công bằng và những vi phạm các hiệp định thương mại, nhưng những sản phẩm này vẫn tiềm ẩn những rủi ro an ninh quốc gia rõ ràng. Chẳng hạn, năm ngoái, FBI tuyên bố đã tìm thấy thiết bị điện tử thu thập thông tin tình báo trên cần cẩu do Trung Quốc sản xuất.
Xe điện cũng có nguy cơ tương tự. Nghiên cứu của riêng tôi với tư cách là người sáng lập Phòng thí nghiệm Dữ liệu Diều Mới (New Kite Data Labs) đã viết về dữ liệu mà xe hơi động cơ đốt trong và xe điện do Trung Quốc sản xuất ở trong và ngoài Trung Quốc thu thập. Hầu hết mọi người không nhận ra rằng xe hơi và động cơ điện hiện đại chứa đầy các cảm biến điện tử thu thập lượng dữ liệu rất lớn để giám sát và kiểm soát mọi thứ về các hoạt động bên trong và bên ngoài xe. Dữ liệu thu thập này này bao gồm các hệ thống như kết nối Internet trên xe, thời gian nghỉ, vị trí, hoạt động bằng giọng nói, và thậm chí cả môi trường bên ngoài, chẳng hạn như chướng ngại vật, giới hạn tốc độ, và dữ liệu khác.
Hy vọng căn bản là các nhà sản xuất Hoa Kỳ và ngoại quốc sẽ mua các sản phẩm cạnh tranh từ các nhà sản xuất ngoại quốc trong nước hoặc không phải của Trung Quốc. Tuy nhiên, chính sách cần làm được nhiều điều hơn là chỉ đơn giản đánh thuế một lượng nhỏ sản phẩm của Trung Quốc để thay đổi môi trường kinh tế và thương mại nhằm đối phó với ĐCSTQ.
Ví dụ, một số công ty Trung Quốc đã xây dựng nhà máy ở ngoại quốc với hy vọng xuất cảng những sản phẩm rủi ro tương tự sang Hoa Kỳ từ các quốc gia như Mexico, nơi chúng ta hiện có một hiệp định thương mại. Việc chỉ đơn giản là thay đổi địa điểm sản xuất sẽ không làm thay đổi rủi ro của sản phẩm nếu sản phẩm đó vẫn được sản xuất bởi một công ty do ĐCSTQ kiểm soát.
Hoa Kỳ chưa ưu tiên, thực hiện, hoặc phân bổ các nguồn lực cần thiết để thực hiện những thay đổi căn bản lâu dài đối với hoạt động kinh tế nhằm đưa ra một tầm nhìn mới và thay đổi nền tảng cho thế kỷ 21. Những thay đổi căn bản này có thể là sự ưu tiên các tiêu chuẩn công nghệ sạch cho các nhà sản xuất ở các nước đồng minh và ngăn chặn việc nhập cảng của các công ty thay vì nơi các nguồn sản xuất.
Suy cho cùng, các mức thuế quan của chính phủ Tổng thống Biden chỉ là một bước đi đúng hướng, nhưng chưa phải là đích đến. Hoa Kỳ cần những chính sách rộng lớn hơn nhiều để đương đầu với thách thức Trung Quốc.
