Tháng 01/1948, chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang lúc bấy giờ là ông Marriner Eccles, người từng là giám đốc ngân hàng trung ương Hoa Kỳ từ năm 1934, đã bị cựu Tổng thống Harry Truman sa thải. Nhiều lý do đã được đưa ra để lý giải cho quyết định này — từ những lo ngại về quản lý lạm phát đến các quy định chặt chẽ hơn của liên bang. Nhưng thượng nghị sĩ Robert Taft (Cộng Hòa-Ohio) tuyên bố rằng ông Eccles đã nói với Ủy ban Kinh tế Liên hợp của Quốc hội rằng vì ông đã đề nghị “một nền kinh tế chính phủ cứng nhắc” nên Tòa Bạch Ốc đã sa thải ông.
Có phải giấc mơ về một nền kinh tế do chính phủ điều hành ngày càng trở thành hiện thực khi năm tháng trôi qua?
Chính phủ liên bang đã phát triển theo cấp số nhân trong 75 năm qua. Ví dụ, tính đến ngày 27/07/2023, đã có hơn 47,000 trang trong Công báo Liên bang (Federal Register).. Hoặc, một ví dụ khác, kể từ năm 1948, chi tiêu liên bang đã bùng nổ khoảng 16,000%, đạt gần 6.5 ngàn tỷ dollar trong năm tài khóa 2023.
Nhưng năm 2023 đã là một năm ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc về quy mô và phạm vi của chính phủ Hoa Kỳ.
Chính phủ nâng đỡ thị trường lao động
Kể từ năm 1940, bảng lương của chính phủ đã có xu hướng tăng lên, tăng từ khoảng 4 triệu lên gần 23 triệu nhân viên như hiện nay.
Trong năm vừa qua, số lượng việc làm của chính phủ đã tăng thêm 600,000, chiếm gần 1/5 tổng số việc làm tăng trưởng. Chỉ riêng trong nửa đầu năm 2023, chính phủ ở các cấp liên bang, tiểu bang, và địa phương đã bổ sung thêm 380,000 nhân viên, vượt xa một số ngành như giải trí và khách sạn, chăm sóc sức khỏe, dịch vụ chuyên nghiệp và kinh doanh, cũng như trợ giúp xã hội.
380,000 nhân viên mới này “nhiều hơn bất kỳ ngành nào ở Mỹ quốc,” Ủy ban Giải phóng sự Thịnh vượng lưu ý. “Con số này nhiều hơn con số mà các ngành khác như khai thác mỏ, sản xuất, xây dựng, bán buôn, và vận chuyển cộng lại.”
Các chuyên gia nói rằng các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và trợ giúp xã hội đã phụ thuộc rất nhiều vào tài trợ của chính phủ, vì vậy phần lớn sự tăng trưởng của những lĩnh vực này là kết quả của chính phủ. Qua việc Hoa Thịnh Đốn phân bổ hàng chục tỷ dollar từ Đạo luật Giảm Lạm Phát, Đạo luật CHIPS và Khoa học cũng như Đạo luật Đầu tư Cơ sở Hạ tầng và Việc làm cho các ngành công nghiệp tư nhân khác nhau, như là vi mạch bán dẫn hoặc xe điện, cho thấy chính phủ đang tài trợ cho tăng trưởng việc làm.
Tại thành phố Jeffersonville, tiểu bang Ohio, người ta sẽ sớm thành lập hai nhà máy mới của LG và Honda, và việc này gây thiệt hại cho người đóng thuế liên bang và tiểu bang khoảng 22 tỷ USD. Các nhà máy này dự kiến sẽ mang lại 4,200 việc làm mới, nghĩa là mỗi việc làm sẽ tiêu tốn của người nộp thuế 4.3 triệu USD.
Ford đang hợp tác với nhà sản xuất pin Trung Quốc CATL để phát triển một nhà máy ở Marshall, tiểu bang Michigan. Người ta ước tính rằng mỗi công việc xanh mới sẽ tiêu tốn của người nộp thuế 3.4 triệu USD.
Viện Nghiên cứu Năng lượng viết rằng: “Để đạt được các mục tiêu của mình, chính phủ ông Biden đang khai triển các khoản tín thuế béo bở đang tiêu tốn hàng triệu dollar cho mỗi công việc ‘xanh.’”
Bao nhiêu tiền thuế đang được sử dụng để tạo việc làm cho nền kinh tế Mỹ? Việc kiểm đếm này vẫn chưa được hoàn thành.
Chi tiêu bùng nổ ở Mỹ
Trong quý 2, nền kinh tế Hoa Kỳ đã tăng trưởng 2.4%, vượt mức kỳ vọng của các nhà kinh tế và tăng từ tốc độ tăng trưởng 2% trong giai đoạn ba tháng trước đó. Đồng thời, Tòa Bạch Ốc và thị trường hoan nghênh chỉ số tổng thể, tuy nhiên tình huống đằng sau có chút phức tạp hơn so với bề mặt.
Theo Cục Phân tích Kinh tế (BEA), tiêu dùng của chính phủ đóng góp gần 0.5% vào con số GDP cuối cùng. Trong khoảng thời gian từ tháng Tư đến tháng Sáu, chi tiêu tiêu dùng thực tế của chính phủ và tổng đầu tư đã tăng gần 4% so với năm ngoái.
“Nói một cách đơn giản, chi tiêu chính phủ đang tăng nhanh hơn 65% so với chi tiêu của quý vị,” ông EJ Antoni, một nhà kinh tế tài chính công của Quỹ Di Sản, đăng trên Twitter hôm 27/07.
“Báo cáo GDP mới nhất cho thấy sự tăng trưởng yếu ớt và nhìn chung là không bền vững của nền kinh tế tư nhân, trong khi chính phủ tiếp tục tăng trưởng.”
Chi tiêu liên bang đã tăng ở mức đáng chú ý trong năm vừa qua. Thâm hụt luân phiên trong 12 tháng từ tháng 07/2022 đến tháng 06/2023 là 2.2 ngàn tỷ USD, do chi tiêu danh nghĩa tăng 14% lên 6.7 ngàn tỷ USD. Kể từ năm 2019, chi tiêu liên bang đã bùng nổ 40% và đang trên đà đạt mức 50%.
Ông Chris Edwards, một nhà kinh tế của Viện Cato cho biết sự sụp đổ của kỷ luật tài khóa đã là một xu hướng kể từ năm 2000.
“Chi tiêu phi quốc phòng vào năm 2023 là 18.6% GDP, tăng từ 12,6% vào năm 2000. Do đó, chi tiêu phi quốc phòng chiếm tỷ trọng lớn hơn 48% trong nền kinh tế ngày nay so với hai thập niên trước,” ông Edwards cho biết. “Chi tiêu phi quốc phòng chiếm 18.6% GDP trong năm nay là 4.9 ngàn tỷ dollar. Nếu chúng ta hạn chế chi tiêu tới mức [của Tổng thống Bill] Clinton là 12.6%, thì chúng ta đã tiết kiệm được 1.6 ngàn tỷ USD trong năm nay, đủ để xóa thâm hụt và cân bằng ngân sách liên bang.”
Điều này đang khiến quốc gia ngập trong nợ nần. Báo cáo Triển vọng Ngân sách Dài hạn mới nhất của Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) ước tính rằng nợ liên bang do công chúng nắm giữ sẽ vượt quá 180% GDP vào cuối năm tài khóa 2053. Ngay cả trong các kịch bản thay thế, tỷ lệ nợ trên GDP có thể giảm xuống mức thấp nhất là 132% hoặc tăng vọt lên 300%.
Từ Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell cho đến cựu Bộ trưởng Ngân khố Larry Summers, cũng như nhiều chuyên gia khác nữa, đã đồng ý rằng việc nợ như thế này đang khiến nền kinh tế Hoa Kỳ đi theo con đường không bền vững.
Ủy ban Ngân sách Liên bang Có trách nhiệm (CRFB) nêu trong một phân tích gần đây: “Nợ tăng càng nhanh thì càng làm chậm tăng trưởng kinh tế và tăng lãi suất — điều này không chỉ làm giảm thu nhập và tăng chi phí cho các gia đình mà còn làm suy yếu thêm tính bền vững tài chính của Hoa Kỳ.”
Chính phủ tăng trưởng để duy trì
Năm 2022, Tòa Bạch Ốc đã công bố một báo cáo có nhan đề “Vai trò của Khu vực Công đối với Tăng trưởng Kinh tế.”
Các quan chức chính phủ khẳng định rằng Hoa Kỳ đã chứng kiến sự tăng trưởng kinh tế một cách yếu kém kể từ năm 2001. Nguyên nhân của sự thăng trưởng yếu kém này là do “khu vực công của Hoa Kỳ rút khỏi vai trò bổ trợ đối với khu vực tư nhân trong tăng trưởng kinh tế.”
“Kết quả là, khi khu vực công thoái lui, tăng trưởng kinh tế giảm dần và ít được phân bổ đồng đều hơn. Khu vực tư nhân không mất đi đối thủ mà mất đi một đối tác,” báo cáo nêu rõ.
Tòa Bạch Ốc lưu ý rằng chính phủ liên bang “phải đầu tư ngay hôm nay” để phát triển nền kinh tế vào ngày mai và “đòi hỏi nỗ lực lâu dài.”
“Mục tiêu cốt lõi trong nghị trình về chính sách kinh tế của chính phủ Tổng thống Biden-Harris là khôi phục khu vực công thành một đối tác trong việc tăng trưởng dài hạn, đặc biệt tập trung vào phần cung của nền kinh tế — từ cơ sở hạ tầng vật chất đến sinh khí của lực lượng lao động chúng ta.”
Chính phủ đương nhiệm đã nói rõ rằng việc mở rộng chính phủ liên bang sẽ vẫn duy trì, hoàn toàn là vì lợi ích của nền kinh tế.
Liệu tầm nhìn của ông Eccles về một nền kinh tế do chính phủ điều hành có thể thành hiện thực không? Điều này vẫn còn phải chờ xem, nhưng dữ liệu cho thấy chính phủ đang tăng trưởng vượt bậc.
Vân Sa biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times (Theo Epoch Times)
