TTHN
Phó Tổng Thống Malawi Saulos Chilima và chín người khác thiệt mạng trong tai nạn phi cơ quân sự nhỏ bị rơi trong thời tiết xấu ở một vùng cao nguyên phía Bắc Malawi, tổng thống xứ này cho biết hôm Thứ Ba. Chilima được 51 tuổi, thông tấn xã AP đưa tin.
Tổng Thống Lazarus Chakwera công bố trong một phần phát biểu trực tiếp trên truyền hình nhà nước rằng nhà chức trách tìm được xác phi cơ sau hơn một ngày lùng sục trong những khu rừng rậm rạp và địa hình đồi núi gần thành phố Mzuzu thuộc miền Bắc Malawi. Chakwera cho biết xác phi cơ được tìm thấy gần một ngọn đồi và “hoàn toàn bị phá hủy,” tất cả những người trên phi cơ đều thiệt mạng trong tai nạn.
Chakwera cho biết ông được người đứng đầu lực lượng võ trang Malawi thông tin rằng họ tìm được phi cơ và “Tôi vô cùng thương tiếc và đau lòng khi phải nói với công chúng rằng đây là một thảm kịch khiếp đảm.”
Chakwera cho biết Chilima là “một người đàn ông giỏi giang, một người cha và người chồng tận tụy, một công dân ái quốc xuất sắc phục vụ Malawi và là một phó tổng thống kiệt hiệt.”
Cựu Đệ Nhất Phu Nhân Shanil Dzimbiri, vợ cũ của cựu Tổng Thống Bakili Muluzi, cũng có mặt trên phi cơ, theo lời Tổng Thống Chakwera. Có bảy hành khách và ba thành viên phi hành đoàn là quân nhân trên phi cơ.
Phi hành đoàn đang trên đường đi Mzuzu để dự tang lễ của một cựu bộ trưởng chính phủ. Chilima vừa trở về sau chuyến viếng thăm Nam Hàn chính thức vào Chủ Nhật, 9 Tháng Sáu.
Hàng trăm binh sĩ, cảnh sát và nhân viên quản lâm túa ra truy tìm phi cơ từ lúc mất tích vào sáng Thứ Hai trong chuyến bay kéo dài 45 phút khởi hành từ thủ đô Lilongwe tới Mzuzu, cách đó khoảng 230 dặm (370 kilometer) về hướng Bắc.
Nhân viên kiểm soát không lưu yêu cầu phi cơ không hạ cánh xuống phi trường Mzuzu vì thời tiết xấu và tầm nhìn hạn chế, đồng thời yêu cầu phi cơ quành về Lilongwe, Chakwera cho biết trong phần phát biểu khuya Thứ Hai. Sau đó, đơn vị kiểm soát không lưu mất liên lạc với phi cơ đồng thời tín hiệu phi cơ biến mất khỏi radar, ông cho biết.
Chakwera mô tả phi cơ gặp nạn là loại có cánh quạt nhỏ do lực lượng võ trang Malawi vận hành. Mã số phi cơ ghi trên đuôi được Chakwera cung cấp cho thấy đó là phi cơ cánh quạt đôi loại Dornier 228 được chuyển giao cho quân đội Malawi năm 1988, theo trang mạng ch-aviation chuyên theo dõi thông tin máy bay.
Khoảng 600 nhân viên tham gia tìm kiếm phi cơ tại một đồn điền rừng cây bạt ngàn thuộc dãy núi Viphya gần Mzuzu, nhà chức trách cho biết, gồm có khoảng 300 cảnh sát, 200 binh lính và nhân viên quản lâm địa phương.
Chilima đang phục vụ nhiệm kỳ thứ hai với tư cách là phó tổng thống. Ông cũng giữ chức vụ này từ 2014 tới 2019 dưới thời cựu Tổng Thống Peter Mutharika. Ông là ứng cử viên trong cuộc bầu cử tổng thống Malawi năm 2019 và đứng thứ ba, sau tổng thống đương nhiệm lúc bấy giờ là Mutharika và Chakwera. Cuộc bỏ phiếu sau đó bị Tòa Án Hiến Pháp Malawi hủy bỏ vì có vài điều bất thường.
Sau đó, Chilima tham gia chiến dịch tranh cử của Chakwera với tư cách là đồng minh trong cuộc bầu cử lại mang tính lịch sử vào năm 2020, khi Chakwera đắc cử tổng thống. Đây là lần đầu tiên tại Phi Châu, một kết quả bầu cử bị tòa án lật ngược làm tổng thống đương nhiệm chịu thất bại.
Gần đây, Chilima phải đối diện với nhiều tội trạng tham nhũng liên quan tới cáo buộc ông nhận tiền hòng gây ảnh hưởng trong việc phân phối các hợp đồng mua sắm của chính phủ cho lực lượng võ trang và cảnh sát Malawi, nhưng các công tố viên hủy bỏ các tội trạng vào tháng trước. Chilima phủ nhận các lời tố cáo, nhưng vụ án cũng hứng chịu những lời chỉ trích rằng chính quyền Tổng Thống Chakwera không đủ cứng rắn để chống lại nạn tham nhũng.
Chiến dịch truy tìm phi cơ kéo dài hơn 24 giờ và thu hút sự chú ý từ quốc tế. Chakwera cho biết Hoa Kỳ, Vương Quốc Anh, Na Uy và Israel đề nghị hỗ trợ hoạt động tìm kiếm và cung cấp “các kỹ nghệ đặc biệt.”
Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ tại Malawi cũng tương trợ và đề nghị điều động một phi cơ C-12 kích cỡ nhỏ thuộc Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, các viên chức thuộc Đảng United Transformation Movement của Chilima — một đảng phái khác với đảng phái tổng thống — lên án phản ứng chậm chạp từ chính phủ và cho biết phi cơ không có thiết bị truyền dẫn tín hiệu, và điều đó thật đáng lo ngại khi đó là phi cơ chở phái đoàn cấp cao.
Malawi là quốc gia có khoảng 21 triệu dân và được Ngân Hàng Thế Giới xếp hạng là quốc gia nghèo thứ tư trên thế giới năm 2019.
