Thu Hằng
Hai thành phố Phần Lan nằm gần biên giới với Nga chuẩn bị đóng cửa những ngôi trường cuối cùng còn dạy ngôn ngữ và văn hóa Nga. Căng thẳng trong quan hệ với chính quyền Matxcơva hiện nay khiến chính quyền địa phương không còn thiết tha những chương trình này trong các trường tiểu học và trung học, dù rất nhiều bậc phụ huynh muốn duy trì mối liên hệ văn hóa.
Trường Lappeenranta, chỉ cách biên giới Nga khoảng 30 km, là một trong ba trường thuộc nhóm trường Ita-Suomen koulou ở các thành phố Lappeenranta, Imatra và Joensuu dạy ngôn ngữ và văn hóa Nga bên ngoài thủ đô Helsinki. Được thành lập năm 1997, cả ba trường tiểu học và trung học này được Nhà nước tài trợ và có khoảng 700 học sinh từ 6 đến 18 tuổi.
Vào đầu năm 2024, khi hai thành phố Lappeenranta và Joensuu thông báo sẽ đóng cửa tổ hợp trường Ita-Suomen koulou do « thiếu kinh phí », nhiều đại diện của trường đã nghĩ đến lý do chính là tâm lý thù nghịch đối với Nga, ngày càng dâng cao ở Phần Lan kể từ khi Matxccơva phát động chiến tranh ở Ukraina.
Eetu Varis, 18 tuổi, cho AFP biết là « rất bất ngờ khi nghe tin trường cấp 3 sẽ bị đóng cửa », nhưng cũng « lấy làm mừng khi có nhiều bậc phụ huynh và học sinh không đánh đồng tiếng Nga với tổng thống Putin và chính phủ của ông ấy vì không nên liên kết ngôn ngữ với chính trị ».
Ngoài lý do thiếu kinh phí, một quan chức phụ trách giáo dục của thành phố Lappeenranta cho rằng « tiếng Nga đã ít được quan tâm hơn từ hơn một thập niên qua », thay vào đó là tiếng Tây Ban Nha. Thành phố Turku (tây nam Phần Lan) cũng quyết định chấm dứt chương trình song ngữ Phần Lan – Nga tại ngôi trường duy nhất có chương trình này do thiếu học sinh.
Trước đại dịch Covid-19 và chiến tranh Ukraina, khoảng 2 triệu du khách Nga hàng năm vẫn sang thăm thành phố Lappeenranta ở nước láng giềng và giúp thành phố thu về khoảng 300 triệu euro. Tuy nhiên, mối quan hệ song phương đã xấu đi kể từ khi xảy ra chiến tranh Ukraina tháng 02/2022. Đến giữa tháng 12/2023, Phần Lan đã đóng cửa biên giới dài 1.340 km với Nga sau khi khoảng 1.000 di dân không có visa ồ ạt tràn sang Phần Lan từ tháng 08.
Khi trả lời AFP ngày 01/05, một số bậc phụ huynh lấy làm tiếc vì chương trình dạy ngôn ngữ và văn hóa Nga bị xóa bỏ. Theo Tuomas Laitinien, có hai con học tại trường Lappeenranta, « Phần Lan từng nổi tiếng là hiểu rõ Nga từ nhiều thập niên qua, và việc này có lợi cho Liên Hiệp Châu Âu và NATO ». Ngoài ra, về mặt địa lý, kiểu gì Phần Lan cũng vẫn nằm sát sườn với Nga, nên « chúng tôi cần phải biết văn hóa Nga ».
