Reuters
Philippines ngày 20/5 thách thức Trung Quốc mở bãi cạn Scarborough cho quốc tế điều tra sau khi Manila cáo buộc Bắc Kinh phá hủy môi trường biển của bãi cạn này.
Căng thẳng trên biển đang gia tăng ở Biển Đông giữa Manila và Bắc Kinh, khi Philippines cáo buộc Trung Quốc sử dụng vòi rồng và ngăn chặn việc đi qua các bãi cạn và rạn san hô đang tranh chấp.
Quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough, bị Trung Quốc chiếm giữ vào năm 2012, được nêu ra trong vụ kiện của Philippines tại tòa án trọng tài La Haye. Tòa phán quyết vào năm 2016 rằng yêu sách của Bắc Kinh đối với 90% Biển Đông là không có cơ sở trong luật pháp quốc tế.
Phát ngôn viên An ninh Quốc gia Philippines Jonathan Malaya nói trong một cuộc họp báo: “Chúng tôi báo động và lo lắng về tình hình đang diễn ra ở đó”.
Ông Malaya cho biết thêm, sự đồng thuận của chính phủ ngày càng tăng rằng cần phải khởi kiện Trung Quốc về việc phá hủy các rạn san hô, bao gồm cả việc đánh bắt các loài sò khổng lồ có nguy cơ tuyệt chủng ở Biển Đông.
Các bức ảnh do lực lượng tuần duyên Philippines chụp từ năm 2018 đến năm 2019 cho thấy các cá nhân mà họ cho là ngư dân Trung Quốc đánh bắt trái phép sò khổng lồ, cá đuối, ốc biển và rùa biển làm suy thoái môi trường biển của bãi cạn.
Ông Jay Tarriela, phát ngôn viên của lực lượng tuần duyên, phát biểu tại hội nghị ngày 20/5: “Đó là bằng chứng rõ ràng về sự bất cần. Họ không thực sự quan tâm đến môi trường biển”.
“Nếu quý vị thực sự tin những gì quý vị đang nói, hãy mở Bajo de Masinloc cho quốc tế điều tra, đó phải là bên thứ ba”, ông Malaya nói, sử dụng tên của Manila đặt cho Bãi cạn Scarborough.
Tuần trước, lực lượng tuần duyên Trung Quốc đã công bố các quy định nhằm thực thi luật năm 2021 cho phép chính quyền bắn vào tàu nước ngoài khi chủ quyền và quyền chủ quyền của nước này bị xâm phạm.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 20/5 nói “nếu không có hành vi bất hợp pháp nào của các cá nhân và tổ chức liên quan thì không cần phải lo lắng”.
Nhưng ông Malaya cho biết Trung Quốc không có thẩm quyền trên biển cả và các quy định mới nhất đã đi ngược lại luật pháp quốc tế, coi chúng là một “chiến thuật hù dọa” nhằm đe dọa và ép buộc các nước láng giềng châu Á.
Ông nói: “Philippines sẽ không bị Tuần duyên Trung Quốc đe dọa hay uy hiếp. Chúng tôi sẽ không bao giờ khuất phục trước những chiến thuật gây sợ hãi này”.
Lực lượng tuần duyên Philippines đã công bố các bức ảnh giám sát ghi lại cảnh ngư dân Trung Quốc đánh bắt số lượng lớn sò khổng lồ trong nhiều năm tại một đầm phá ở bãi cạn Scarborough, nhưng cho biết các dấu hiệu về các hoạt động như vậy đã dừng lại vào tháng 3 năm 2019.
Các phần của san hô xung quanh dường như bị thiệt hại nặng, điều mà lực lượng tuần duyên cho biết rõ ràng là do nỗ lực tìm kiếm thêm sò của người Trung Quốc. Đầm phá này là khu vực đánh cá nổi bật mà người Philippines gọi là Bajo de Masinloc và người Trung Quốc gọi là Huangyan Dao (Bãi cạn Scarborough) ở phía tây bắc Philippines.
“Đó là những con sò khổng lồ cuối cùng còn sót lại mà chúng tôi nhìn thấy ở Bajo de Masinloc”, phát ngôn viên lực lượng Tuần duyên Philippines Phó Đề Đốc Jay Tarriela cho biết trong một cuộc họp báo.
Phụ tá Tổng Giám đốc Hội đồng An ninh Quốc gia Jonathan Malaya nói: “Chúng tôi cảnh giác và lo lắng về tình hình đang diễn ra ở đó”. Ông kêu gọi Trung Quốc nên cho phép các chuyên gia của Liên hiệp quốc và các nhóm môi trường tiến hành một cuộc điều tra độc lập.
Tòa đại sứ Trung Quốc tại Manila không trả lời ngay yêu cầu bình luận. Bắc Kinh đã nhiều lần khẳng định chủ quyền của mình đối với phần lớn Biển Đông bận rộn.
Philippines đã áp dụng chính sách công khai các hành động ngày càng quyết đoán của Trung Quốc trong vùng biển tranh chấp để giành được sự ủng hộ của quốc tế, và cuộc họp báo là nỗ lực mới nhất của nước này nhằm lên án quyền quản lý của Trung Quốc đối với Bãi cạn Scarborough.
Sự thù địch về lãnh thổ đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột lớn hơn có thể liên quan đến Hoa Kỳ. Hoa Kỳ đã cảnh báo rằng họ có nghĩa vụ bảo vệ Philippines, đồng minh hiệp ước lâu đời của mình, nếu lực lượng, tàu và máy bay của Philippines bị tấn công vũ trang, kể cả ở Biển Đông.
