Phía sau tính cách cởi mở đó là một người được đánh giá là nhà kỹ trị có năng lực, là hiện thân của sự thay đổi mang tính thế hệ trong đội ngũ lãnh đạo, nhưng vẫn bảo đảm vai trò liên tục của Đảng Hành động nhân dân (PAP) kể từ khi Singapore độc lập năm 1965.
Ông Donald Low, một đồng nghiệp cũ và hiện là chuyên gia về chính sách công tại Đại học Khoa học công nghệ Hong Kong (Trung Quốc), đánh giá ông Wong là người “khá bảo thủ” và “thích thay đổi từng bước hơn là thay đổi triệt để”.
Vì thế, ông Low cho rằng sau khi trở thành Thủ tướng Singapore, ông Wong sẽ không tạo ra khác biệt quá lớn, mà sẽ thực hiện thay đổi liên tục.
Nhà lãnh đạo 51 tuổi tốt nghiệp Đại học Harvard nhận được nhiều chú ý từ khi ông dùng mạng xã hội để đưa ra những giải thích rõ ràng về các biện pháp kiểm soát nhằm phòng chống dịch COVID-19 mà đảo quốc 5,9 triệu dân áp dụng từ năm 2020, khi ông là đồng chủ tịch nhóm chuyên trách về quản lý đại dịch.
Từ năm 2005 – 2008, ông Wong làm việc ở vị trí thư ký riêng cho Thủ tướng Lý Hiển Long, sau đó bước vào chính trường năm 2011. Ông đảm nhận vị trí chủ tịch ngân hàng trung ương và nhiều vai trò khác.
Dù ông Wong được nhiều người dự đoán sẽ duy trì các chính sách hiện nay, nhưng nhiều đồng nghiệp nhận định ông sẵn sàng tiếp nhận những ý tưởng mới, trong môi trường chính trị không phải chỉ một đảng giữ vị trí thống trị mà gia đình họ Lý luôn có ảnh hưởng lớn trong hơn 50 năm qua.
Người sáng lập PAP Lý Quang Diệu lãnh đạo đất nước từ năm 1959-1990, nhưng vẫn tiếp tục giữ vị trí trong nội các đến năm 2011. Ông Lý Hiển Long nhậm chức từ năm 2004.
Irvin Seah, giám đốc Văn phòng châu Á của DBS Bank, đánh giá ông Wong luôn sẵn sàng tiếp nhận nhiều ý tưởng và ý kiến khác nhau trong các cuộc trao đổi, kể cả những vấn đề nhạy cảm, và có vẻ không phải là nhà lãnh đạo chỉ trọng dụng những người biết vâng lời.
Ông Wong ít bị chỉ trích, và ông cũng khá kín tiếng trong thời gian làm bộ trưởng, trước khi được biết đến rộng rãi trong giai đoạn đại dịch COVID-19.
“Ông ấy là người thực tế, không hoài nghi như một lãnh đạo chính trị”, Gillian Koh, một nhà nghiên cứu về quản trị và kinh tế tại Viện Nghiên cứu chính sách, nói. Nhà nghiên cứu này nhận xét Thủ tướng mới của Singapore là người hiểu nhiều lĩnh vực, quyết đoán và bình tĩnh.
Ông Koh nhắc đến bài phát biểu của ông Wong sau cuộc tổng tuyển cử gần đây nhất vào năm 2020, khi ông nói rằng người dân rõ ràng muốn nghe những tiếng nói đa dạng và chính trị đối lập.
Thách thức từ bên ngoài
Chuyên gia Low nhận định ông Wong sẽ gặp phải một số thách thức từ bên ngoài, nhất là sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc, trong khi nhà lãnh đạo mới chưa có nhiều kinh nghiệm về đối ngoại.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn vài ngày trước, ông Wong nói rằng tình hình chính trị toàn cầu sẽ vẫn “lộn xộn trong vài năm nữa”, khi thế giới kết thúc trật tự đơn cực để chuyển sang đa cực.
Khi được hỏi về phát biểu gần đây của ông rằng Singapore không thân Trung Quốc và cũng không thân Mỹ, trong bối cảnh hai siêu cường đang cạnh tranh quyết liệt, ông Wong nhắc lại quan điểm: “Chúng tôi thân Singapore”.
Khi được hỏi Singapore sẽ đối mặt với cuộc cạnh tranh kinh tế và công nghệ quyết liệt giữa hai siêu cường như thế nào, ông Wong cảnh báo rằng thế giới cần thận trọng khi sử dụng các công cụ kinh tế vào mục đích chính trị.
“Nếu chúng ta không cẩn thận, việc đó sẽ mang những hàm ý sâu sắc với kinh tế toàn cầu, tệ hơn là với sự ổn định toàn cầu”, ông nói.
Dù ông Wong và các lãnh đạo đảng có thể không muốn chọn phe giữa Bắc Kinh và Hoa Thịnh Đốn, nhưng nhà nghiên cứu Low cho rằng nhiều người trong PAP có thể thích quan điểm nghiêng về Trung Quốc hơn.
“Quản lý căng thẳng trong nội bộ đảng sẽ là phép thử lớn đối với ông Wong, trên cương vị lãnh đạo đảng”, ông Low nói với Reuters.
Thủ tướng tiếp theo của Singapore cũng sẽ phải nỗ lực để giúp người dân đạt được ước mơ của một nền kinh tế tiên tiến đã vượt xa mô hình cũ.
“Singapore giờ đã đi đầu về phát triển và sẽ phải tự vạch ra con đường cho tương lai của mình”, ông Low nói.
Ông Wong thừa nhận những thách thức mà ông đang đối mặt, về “món nợ” của ông với những người tiền nhiệm đã đưa Singapore từ một tiền đồn thương mại trở thành trung tâm tài chính công nghệ cao, cạnh tranh với Hong Kong (Trung Quốc) và Dubai.
“Tôi đứng trên vai những người khổng lồ”, ông nói trong cuộc trả lời phỏng vấn gần đây.
Rất ít điều về cuộc sống riêng của ông Wong được tiết lộ, ngoài trừ sở thích âm nhạc và nuôi chó.
