Khoảng 2,500 quân nhân Hoa Kỳ hiện được khai triển ở Iraq
Melanie Sun – Cẩm An biên dịch
Quân đội Hoa Kỳ nói rằng họ không có lý do gì để tin rằng các lực lượng của Hoa Kỳ phải chịu trách nhiệm về một vụ nổ lớn được báo cáo xảy ra tại một căn cứ quân sự ở Iraq khiến một thành viên của các lực lượng bán quân sự do Iran hậu thuẫn của Iraq thiệt mạng hôm 19/04.
Trong một bài đăng trên nền tảng truyền thông xã hội X vào cuối ngày 19/04, Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ cho biết: “Chúng tôi biết về các bài báo cho rằng Hoa Kỳ đã tiến hành các cuộc không kích ở Iraq ngày hôm nay. Những bài báo đó là không đúng sự thật. Hôm nay Hoa Kỳ chưa tiến hành các cuộc không kích ở Iraq.”
Reuters dẫn hai nguồn tin an ninh cho biết các cuộc không kích đã gây ra một vụ nổ lúc 1 giờ sáng hôm 20/04, theo giờ địa phương.
Vụ nổ được cho là xảy ra tại căn cứ quân sự Kalso, cách thủ đô Baghdad 30 dặm về phía nam, thuộc tỉnh Babil/Babylon, miền trung Iraq. Căn cứ quân sự này là nơi đồn trú của Các lực lượng Điều động Nhân dân (PMF)—một tổ chức bảo trợ gồm khoảng 40 lực lượng bán quân sự, chủ yếu bao gồm các lực lượng dân quân Shi’ite được Iran hậu thuẫn, trên danh nghĩa phục tùng quân đội Iraq.
Theo Reuters, ngoài một thành viên của PMF bị thiệt mạng, còn có tám thành viên khác bị thương.
Một chỉ huy của lực lượng PMF nói với Reuters rằng vụ nổ này là một cuộc tấn công. Trong khi đó, quân đội Iraq cho biết họ đang điều tra nguyên nhân gây ra nổ và cháy. Họ cho biết họ không nhận thấy bất kỳ thiết bị bay điều khiển bằng vô tuyến (drone) hoặc chiến đấu cơ nào trên bầu trời vào thời điểm đó.
Trong một tuyên bố với Reuters, họ cho biết, “Thông qua các nỗ lực kỹ thuật và phát hiện qua radar, báo cáo của bộ chỉ huy phòng không đã xác nhận rằng không có thiết bị bay điều khiển bằng vô tuyến hay chiến đấu cơ nào trong không phận Babil trước và trong vụ nổ.”
Những cuộc chiến ủy nhiệm ở Iraq
Căng thẳng đã âm ĩ ở Iraq giữa phe thân Hoa Kỳ và các phe phái thân Iran trong nội bộ chính phủ, quân đội, và PMF trong nhiều năm.
Lực lượng dân quân PMF nắm giữ một số ghế Quốc hội trong chính phủ Iraq, mang lại cho họ sự ảnh hưởng đáng kể. Họ đã và đang dẫn đầu lời kêu gọi Quốc hội Iraq chấm dứt một thỏa thuận cho phép các Lực lượng Liên minh Quốc tế do Hoa Kỳ lãnh đạo có mặt trong khu vực.
Tháng 12/2023, Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani đã thông báo rằng chính phủ của ông sẽ nỗ lực chấm dứt sự hiện diện của các lực lượng liên minh do Hoa Kỳ lãnh đạo ở Iraq, vốn “bao gồm các cố vấn an ninh trợ giúp chho các lực lượng an ninh trong các lĩnh vực đào tạo, tư vấn, và hợp tác tình báo.” Ông al-Sudani lên nắm quyền hồi năm 2022 với sự hậu thuẫn của lực lượng dân quân PMF — lực lượng đã tiến hành các cuộc tấn công vào các căn cứ của Hoa Kỳ.
Những lời hứa như vậy đã đạt đến đỉnh điểm vào tháng Một sau khi một cuộc tấn công của Hoa Kỳ ở Baghdad làm thiệt mạng một chỉ huy của nhóm Kataib Hezbollah có liên hệ với Iran của PMF vì các cuộc tấn công đang diễn ra nhằm vào các lực lượng của Hoa Kỳ trong khu vực.
Tiếng nói của người Iraq bị chia rẽ. Một số người lên án những cuộc tấn công vào các lực lượng của Hoa Kỳ ở Iraq trong khi những người khác lên án các hành động quân sự của Hoa Thịnh Đốn trong khu vực mà họ cho là “vi phạm chủ quyền của Iraq.”
Liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu bao gồm 86 quốc gia, cùng với Liên minh Âu Châu, NATO, và Interpol. Liên minh này tiếp tục hoạt động ở Iraq theo lời mời của chính phủ Iraq để ngăn chặn ISIS tái tập hợp. Nhiệm vụ của liên minh này cũng bao gồm “đào tạo và giúp đỡ” các nhóm địa phương và các lực lượng dân quân liên minh với Hoa Kỳ.
Khoảng 2,500 quân nhân Hoa Kỳ hiện được khai triển ở Iraq.
Vụ nổ nói trên diễn ra chỉ một ngày sau khi Israel dường như đã tấn công thành phố Isfahan để đáp trả cuộc tấn công trực tiếp của chế độ này vào Israel hôm 13/04. Thành phố này đóng một vai trò quan trọng trong chương trình hạt nhân của Iran.
Iran cho biết cuộc tấn công của họ là để trả đũa một cuộc tấn công chính xác gây thương vong nhắm vào hai tướng quân đội của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) mà họ quy trách nhiệm cho Israel. Hai vị tướng đã ở trong một tòa nhà cạnh các đại sứ quán Iran và Canada ở thủ đô Damascus của Syria. Năm người khác, trong đó có một thành viên của Hezbollah, cũng thiệt mạng trong vụ tấn công.
Một trong những tướng lĩnh bị thiệt mạng là Tướng Ali Reza Zahdi, người mà IRGC cho biết đã lãnh đạo Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi Giáo của họ ở Lebanon và Syria cho đến năm 2016. Ông đã được Hội đồng Liên minh các Lực lượng Cách mạng Hồi Giáo vinh danh hôm 03/04 vì có vai trò trong việc “sắp xếp và thực hiện” cuộc tấn công vào Israel, tổ chức thông tấn bất đồng chính kiến Iran International đưa tin hôm 07/10/2023.
Bản tin có sự đóng góp của Adam Morrow và Reuters
