Trung Quốc có thể sắp tiến hành các cuộc diễn tập quân sự gần Đài Loan vào tuần tới, lấy việc Phó Tổng thống William Lai có chuyến thăm Mỹ như một cái cớ để đe dọa cử tri trước cuộc bầu cử vào năm sau và khiến họ ‘lo sợ chiến tranh’, giới chức Đài Loan cho hay, theo
Chuyến quá cảnh tại Mỹ của ông Lai, người đang dẫn đầu trong cuộc chạy đua cho chức tổng thống Đài Loan vào tháng Giêng, đã khiến Bắc Kinh tức giận. Mỹ mô tả chuyến thăm như một thông lệ và không có lý do nào để Trung Quốc có các hành động khiêu khích.
Bắc Kinh có thể thực hiện các hoạt động diễn tập tương tự như đã từng làm vào hồi tháng Tư để ‘đe dọa các cử tri Đài Loan cũng như các nước khác trong khu vực về mặt quân sự’, giới chức Đài Loan – những người đề nghị giấu tên – nói.
Các cuộc diễn tập vào tháng Tư bao gồm thực hành phong tỏa, trong một phản ứng giận giữ khi Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn gặp Chủ tịch Hạ viện Mỹ trong chuyến dừng chân của bà Thái tại Los Angeles.
“Họ rất có thể sử dụng việc này như một cái cớ và thông báo ‘diễn tập’ quanh eo biển Đài Loan,” một trong những nguồn tin, một quan chức cấp cao quen thuộc với các kế hoạch quốc phòng của Đài Loan, cho hay.
“Họ muốn làm gia tăng nỗi lo sợ chiến tranh và khiến các cử tri Đài Loan bỏ phiếu ủng hộ sự lựa chọn của họ,” quan chức này cho biết.
Ông Lai sẽ dừng chân tại New York vào thứ Bảy, trên đường tới Paraguay và sẽ dừng chân ở Francisco vào thứ Tư trên đường quay về Đài Loan. Ông tới Paraguay – nước vẫn duy trì quan hệ chính thức với Đài Loan – để dự lễ nhậm chức của tổng thống mới của nước này.
Cả bộ quốc phòng và Văn phòng Các vấn đề Ngoại giao Đài Loan của Trung Quốc đều không phản hồi đề nghị bình luận về sự việc của Reuters, dù chính phủ Trung Quốc liên tục phản đối chuyến thăm. Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ cuối tháng trước nói rằng ‘ưu tiên của đất nước ông là ngăn chặn chuyến thăm’.
Cục An toàn Hàng hải Trung Quốc nói hôm thứ Sáu rằng các cuộc diễn tập quân sự sẽ diễn ra ngoài khơi bờ biển phía đông thành phố Ningbo – cách phía bắc Đài Bắc khoảng 500 km – từ thứ Bảy đến thứ Hai, nhưng không đưa thêm chi tiết.
Ngay sau khi tuyên bố này được đưa ra, bộ quốc phòng Đài Loan nói sẽ tiếp tục theo dõi các cuộc tập trận của Trung Quốc và rằng người dân nên tiếp tục giữ bình tĩnh trước việc Trung Quốc “phá hoại hòa bình và sự ổn định”.
Trung Quốc đặc biệt không thích ông Lai, người từng mô tả bản thân như một “người làm việc thực tế cho sự độc lập của Đài Loan”. Ông Lai đã nhiều lần nói trong các chiến dịch tranh cử rằng ông không tìm cách để thay đổi hiện trạng.
Quan chức Đài Loan nói Bắc Kinh có thể ‘nâng cấp’ quy mô ‘các cuộc tuần tra sẵn sàng chiến đấu’ gần Đài Loan mà Quân đội Giải phóng Nhân dân thường thực hiện trong các tháng vừa qua bằng cách đưa các tàu chiến và máy bay trực thăng tới khu vực gần hòn đảo mà Trung Quốc khẳng định là lãnh thổ của mình.
Các cuộc diễn tập có thể bắt đầu ngay sau chuyến dừng chân của ông Lai tại San Francisco và có thể là một phần của các cuộc diễn tập thường niên sắp tới của Bộ Tư lệnh Chiến khu Miền Đông – nơi chịu trách nhiệm cho các hoạt động quân sự trong khu vực, quan chức này cho hay, dẫn một nguồn phân tích tình báo.
Giữ kín
Ba nguồn tin tại Mỹ nói với Reuters rằng chính quyền của ông Biden mong muốn giữ kín chuyến thăm của ông Lai để không gây căng thẳng trên eo biển Đài Loan trước cuộc tranh cử, cũng như để duy trì đà quan hệ gần đây với các quan chức cấp cao Đài Loan.
Việc này bao gồm triển vọng chuyến thăm Hoa Kỳ của Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Vương Nghị, có thể mở đường cho cuộc gặp giữa Tổng thống Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình.
Bộ Ngoại giao Mỹ nói với Reuters rằng, cũng như các lần quá cảnh trước đây, ông Lai sẽ có cuộc gặp chủ tịch của Viện Hoa Kỳ có trụ sở tại Virginia tại Đài Loan, một tổ chức phi lợi nhuận cho chính phủ Mỹ điều hành, thực hiện các quan hệ không chính thức với Đài Loan.
Vị trí này do bà Laura Rosenberger đảm đương, người cho đến đầu năm 2023 vẫn đống vai trò quan chức cấp cao trong Hội đồng An ninh Quốc gia của ông Biden – giải quyết các vấn đề chính sách đối với Trung Quốc.
Nhưng cả Đài Loan và Mỹ đều không đưa thêm chi tiết lịch trình chuyến thăm của ông Lai.
Đài Loan tin rằng quy mô của các cuộc tập trận có thể nhỏ hơn các cuộc tập trận vào tháng Tư, theo quan chức Đài Loan.
Các máy bay và tàu chiến Trung Quốc, tuy nhiên, vẫn có thể vượt qua đường trung tuyến trên eo biển Đài Loan và tiếp cận khu vực tiếp giáp của hòn đảo ở khoảng cách 24 hải lý.
“Chúng tôi đã chuẩn bị tất cả,” một quan chức Đài Loan cho hay.
Truyền hình nhà nước Trung Quốc tháng này phát sóng tám tập về Quân đội Giải phóng Nhân dân, một vài tập tập trung vào vấn đề Đài Loan.
Trong một tập, một sỹ quan của một tàu chiến Trung Quốc có vẻ như đang phát đi lời cảnh báo tới một tàu của Đài Loan: “Cái mà các anh gọi là đường 24 hải lý không tồn tại.”
Bộ trưởng Ngoại giao Đài Loan nói hôm thứ Năm rằng Trung Quốc ‘không có lý do’ để gây căng thẳng về chuyến thăm Mỹ của ông Lai.
“Nếu Trung Quốc dùng việc này để có các hành động khiêu khích, thì chính Trung Quốc sẽ phá hủy hòa bình và an ninh khu vực, chứ không phải Đài Loan hay Mỹ,” người phát ngôn Bộ Ngoại giao Đài Loan Jeff Liu nói với các phóng viên.
Các nhà ngoại giao tại Đài Bắc chia rẽ quanh vấn đề các phản ứng tiềm năng của Trung Quốc, theo tám nguồn tin ngoại giao và an ninh nước ngoài.
Một nguồn tin nói rằng nỗ lực cải thiện mối quan hệ của Bắc Kinh và Washington có thể làm dịu đi các phản ứng của Trung Quốc.
Nhưng một nguồn tin an ninh đối ngoại nói rằng Bắc Kinh sẽ phải thực hiện một màn phô trương lực lượng dựa trên các phản đối giận dữ của nước này về chuyến thăm. “Họ tự dồn mình vào một góc và sẽ phải làm gì đó,” nguồn tin nói với Reuters.
(Theo BBC).
