Từ vụ của Donald Trump và Hunter Biden: luật pháp Mỹ có công bằng?

Trong khi cử tri Cộng hòa đả kích hệ thống tư pháp Mỹ ‘hai tầng’ trong việc đối xử với ông Donald Trump và ông Hunter Biden thì những người ủng hộ Đảng Dân chủ cho rằng luật pháp Mỹ rất chặt chẽ, công bằng, xử đúng người đúng tội, theo tìm hiểu của VOA.

Ông Donald Trump đã trở thành cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố hình sự ở cấp độ liên bang theo Đạo luật chống Gián điệp với 37 tội danh. Ông bị cáo buộc đã cố tình giữ lại hàng trăm thùng hồ sơ mật tại tư dinh ở Florida và có âm mưu không chịu trao trả cho chính quyền.

Trong khi đó, ông Hunter Biden, con trai của Tổng thống đương nhiệm Joe Biden, đã nhận hai tội nhẹ là trốn thuế thu nhập cá nhân để bù lại ông được đề nghị cho hưởng án treo, theo thỏa thuận nhận tội của ông Hunter Biden với Văn phòng Công tố Liên bang ở bang Delaware.

Ngoài ra, đối với cáo trạng sở hữu súng bất hợp pháp trong tình trạng sử dụng ma túy, ông Hunter Biden cũng đạt được thỏa thuận với công tố viên liên bang là ông đồng ý tham gia chương trình cải huấn để được miễn xét xử (pre-trial diversion). Nếu ông Biden tuân thủ đầy đủ chương trình này thì cáo trạng nhằm vào ông sẽ được hủy bỏ.

Với hai thỏa thuận này, vụ điều tra kéo dài 5 năm của công tố viên liên bang nhằm vào ông Hunter Biden ‘coi như đã được giải quyết’, ông Christopher Clark, luật sư biện hộ của ông Biden, cho biết trong một thông cáo sau khi thỏa thuận được công bố.

Ông Trump đã lên án thỏa thuận nhận tội này ngay sau đó. Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump viết: “Ái chà! Bộ Tư pháp tha hóa của Biden đã xóa đi hàng trăm năm án tù hình sự bằng cách chỉ cần ghi cho Hunter Biden một tờ giấy phạt vi phạm giao thông.”

‘Bên nặng bên nhẹ’

Từ vùng Little Saigon ở Quận Cam, bang California, ông Phạm Gia Đại, một người về hưu đã sống ở Mỹ mấy chục năm, nhận định rằng thỏa thuận nhận tội này của ông Biden là ‘quá nhẹ, giống như phủi vào tay’ và là ‘sự khoan hồng ngọt ngào của chính quyền của Tổng thống Joe Biden’.

Công tố viên ở Delaware phụ trách điều tra và đạt thỏa thuận nhận tội với ông Hunter Biden là David Weiss, người được ông Trump bổ nhiệm. Ông Weiss đã điều tra ông Hunter Biden từ trước khi ông Joe Biden lên nắm quyền và vẫn tại vị để tiếp tục cuộc điều tra sau khi ông Biden lên cho đến nay.

Ông Đại cho rằng chính quyền ông Joe Biden ‘đã tính toán trước’ trong vụ nhận tội này để ‘làm ra vẻ là có xử Hunter Biden’. “Nhưng thật ra là không xử gì cả,” ông bày tỏ sự bất bình.

Trả lời câu hỏi nếu ông Biden lạm quyền để gỡ tội cho con trai thì tại sao ông không tìm cách ngăn công tố viên điều tra tiến đến truy tố Hunter Biden, ông Đại lập luận rằng do tội của Hunter Biden ‘đã rõ ràng, không xử không được, nên họ chọn cách xử như thế nào cho nhẹ nhất’.

“Tội sở hữu súng khi đang sử dụng ma túy là rất nguy hiểm. Nếu không có sự bao che của ông Joe Biden thì Hunter Biden đã phải vô tù rồi,” ông nói nhưng không đưa ra bằng chứng.

Trong khi đó, cựu Tổng thống Trump lại ‘bị truy tố nặng nề’, ông Đại nói và cho đây là ‘sự bất công’ nếu so với việc nhận tội của ông Hunter Biden. Ông Trump cho đến nay không nhận bất cứ tội nào trong 37 tội bị truy tố ở cấp liên bang.

“Ở đây có sự thiên vị. Ông Trump bị đàn hặc hai lần và bị truy tố hai lần về những tội ông không có,” ông khẳng định và phàn nàn rằng nước Mỹ có ‘hai tầng công lý’.

“Một tầng cho Đảng Dân chủ rất là nhẹ nhàng, còn một tầng cho ông Trump và những người ủng hộ ông Trump – nhiều người trong số họ bị bắt, bị kêu án tù,” ông lý giải.

Khi được hỏi có tin vào tính độc lập của nền tư pháp Mỹ mà theo đó chính quyền, dù là tổng thống, cũng không thể can thiệp hay không, ông Đại nói: “Nếu chúng ta theo dõi thì chúng ta sẽ thấy Bộ Tư pháp Hoa Kỳ cũng như FBI có những bước đi rất sai lầm, có vẻ như họ có thành kiến. Họ hầu như theo đuổi những cuộc điều tra có lợi cho Đảng Dân chủ.”

Theo lập luận của ông thì để cho công bằng, nếu điều tra và truy tố ông Trump về tội giữ tài liệu mật trái phép thì cũng phải điều tra các cựu Tổng thống Bill Clinton và Barack Obama vì theo ông, những vị này ‘cũng đem tài liệu mật về nhà như ông Trump’.

Bản thân ông Biden cũng bị FBI điều tra về việc phát hiện tài liệu mật ở nhà riêng của ông ở Delaware nhưng không bị truy tố.

Hồi năm 2016, ứng viên tổng thống của Đảng Dân chủ Hillary Clinton đã bị FBI điều tra về cách bà xử lý email công việc có chứa thông tin mật, khiến uy tín của bà bị sứt mẻ trong lúc gần đến ngày bầu cử. Ông Đại cho rằng những việc làm sai của bà Clinton mà báo chí lúc đó ‘đăng đầy ra cả’ nên ‘cần phải điều tra’.

“Tại sao họ chỉ truy tố mỗi mình ông Trump? Trong lịch sử nước Mỹ chưa có vị tổng thống nào bị đánh liên tục hết vụ này đến vụ kia trong 6 năm liền, đến khi ra khỏi Tòa Bạch ốc rồi mà vẫn bị truy tố,” ông than thở.

“Ông Trump là ứng cử viên có thể là đối thủ của ông Joe Biden trong kỳ bầu cử sắp tới. Ông ta đánh như vậy rõ ràng là đánh đối thủ của mình rồi,” ông nói thêm.

Ông Đại cho rằng hệ thống tư pháp Mỹ giờ đã thành ra là ‘đảng này đánh đảng kia’. Khi được hỏi về lời đe dọa của ông Trump là nếu đắc cử ông sẽ chỉ định công tố viên đặc biệt để điều tra các đối thủ bên Đảng Dân chủ, ông Đại thừa nhận là ‘không đúng’.

Với tư cách là một người tị nạn đến từ đất nước cộng sản vốn xử án tùy tiện theo ý chính quyền, ông Đại bày tỏ nguyện vọng nước Mỹ ‘có công lý với tất cả mọi người’. “Chứ tư pháp nước Mỹ cứ thành kiến một chiều, xử tội theo kiểu độc tài, độc đảng thì nước Mỹ dân chủ tiêu hết rồi,” ông than thở.

Ông nói cho dù khi ra tòa, bồi thẩm đoàn có phán ông Trump có tội mà ông Trump không nhận tội thì ‘cũng là xử ép như những xứ cộng sản độc tài’. “Chỉ khi nào ông Trump nhận tội thì tôi mới tin là ông Trump có tội,” ông Đại nói.

‘Chặt chẽ, nghiêm minh’

Trái với ông Đại, ông Lâm Sỹ, công chức nhà nước ở San Diego, bang California, nói với VOA rằng việc một người nhận tội để được miễn, giảm án là ‘điều bình thường ở Mỹ’.

Vốn từng được chọn tham gia bồi thẩm đoàn, ông Sỹ nói vấn đề kiện tụng ở Mỹ ‘làm rất kỹ lưỡng, chặt chẽ và nghiêm minh’.

Trả lời câu hỏi về cáo buộc hệ thống tư pháp bị chính quyền Tổng thống Joe Biden lạm dụng để đánh đối thủ và làm lợi cho bản thân, ông Sỹ, vốn mô tả mình là ‘cử tri dao động’ giữa hai đảng, nói ‘phải có bằng chứng để chứng minh, chứ không thể nói khơi khơi được’ và cho rằng đây chỉ là ‘luận điệu của đảng này đánh đảng kia’.

“Ở Mỹ có sự kiểm soát và cân bằng. Nếu bên này có nghi ngờ gì về phía bên kia họ sẽ xem xét, điều tra. Nếu bên kia có làm gì sai thì cũng sẽ bị khui ra thôi,” ông nói.

Về những tội mà ông Hunter Biden đã nhận, ông Sỹ nói rằng tội trốn thuế là ‘bình thường ở Mỹ’. “Dân đi làm ở Mỹ ai cũng tìm mọi cách để né thuế hay được giảm thuế. Chính ông Trump cũng từng nói trốn thuế là thông minh còn gì,” ông cho biết và nói thêm rằng ở Mỹ việc sở hữu và nghiện ngập ‘xảy ra rất thường, ai cũng có thể dính vào’.

Ông lập luận việc làm của Hunter Biden là ‘việc cá nhân’ vì ông đã trên 18 tuổi nên cha ông, Tổng thống Joe Biden, không thể nào can thiệp hay ràng buộc gì cả.

Theo lời của vị công chức này thì ‘không có bằng chứng’ chứng tỏ có sự liên đới giữa quyền hành của ông Biden và việc làm sai trái của con trai ông. Trong khi đó, người con gái Ivanka Trump và con rể Jared Kushner của ông Trump lại ‘dính líu trực tiếp vào công việc của công ty Trump’. Bản thân ông Kushner tham gia đàm phán ngoại giao với Ả Rập Xê-út và nhận được khoản đầu tư 2 tỷ đô la từ thái tử nước này, ông Sỹ chỉ ra.

“Theo tính cách thông thường thì nếu con mình, người thân của mình thì dù đúng hay sai mình vẫn phải luôn là người ủng hộ, giúp đỡ. Còn sai hay không luật pháp sẽ phán quyết,” ông phân tích khi được hỏi về việc Tổng thống Biden lên tiếng ủng hộ Hunter Biden dù Hunter đã nhận tội.

Ông bác bỏ cáo buộc hệ thống tư pháp Mỹ ‘hai tầng’ trong vụ truy tố ông Trump. Ông chỉ ra công tố viên đặc biệt ‘phải có bằng chứng trình ra và thuyết phục được đại bồi thẩm đoàn thì mới truy tố’.

“Những vụ việc của ông Trump người ta đã theo dõi, đã điều tra từ mấy năm trước [vụ làm giả hồ sơ kinh doanh liên quan đến trả tiền bịt miệng ở New York] chứ không phải đợi đến khi ông ra tranh cử mới làm đâu,” ông lập luận.

“Những việc ông Trump đã làm ở ngay trước mặt mình, mình đã thấy thì truy tố có gì đâu mà không công bằng?” ông Sỹ đặt vấn đề và dẫn ra việc ngay trong Đảng Cộng hòa cũng có nhiều nhân vật lên án ông Trump (VOA).