Một thẩm phán liên bang sẽ sớm phải đưa ra ít nhất hai phán quyết quan trọng vốn sẽ tạo tiền đề cho vụ tài liệu mật lịch sử của Florida nhắm vào cựu Tổng thống Donald Trump và phụ tá của ông.
Theo AP, hôm 18/07, Thẩm phán Địa hạt Liên bang Aileen Cannon đã tổ chức phiên điều trần sơ thẩm đầu tiên về vụ việc này tại Fort Pierce, Florida. Sau khi nghe các luật sư tranh luận về ngày xét xử dự kiến trong khoảng hai giờ, thẩm phán cho biết bà sẽ “nhanh chóng” đưa ra quyết định bằng văn bản.
Sau đó, Thẩm phán Cannon cũng sẽ phải đối diện với một vấn đề đặc biệt quan trọng vốn là trọng tâm của các cáo buộc đối với ông Trump: Thông tin mật sẽ được phép chia sẻ như thế nào khi vụ án diễn ra.
Cựu tổng thống và đồng bị cáo Walt Nauta đã không nhận tội đối với các cáo buộc liên quan đến việc quản lý sai các tài liệu mật. Hồi tháng 08/2022, FBI đã thu giữ nhiều hồ sơ như vậy trong dinh thự của ông Trump ở Florida. Vào tháng trước, cả hai bị cáo đã xuất hiện trước một thẩm phán khác trong một phiên tòa buộc tội thu hút sự quan tâm rất lớn ở Miami.
Các công tố viên đã yêu cầu Thẩm phán Cannon ấn định phiên tòa bắt đầu vào ngày 11/12.
Tuy nhiên, các luật sư của ông Trump muốn thẩm phán hoãn phiên tòa cho đến sau cuộc bầu cử tổng thống, tức là ngày 05/11/2024. Họ lập luận rằng họ cần thêm thời gian để chuẩn bị cho vụ án phức tạp phi thường này. Họ cũng nói rằng họ không chắc thân chủ của họ có thể sẽ được xét xử công bằng trước cuộc bầu cử.
Cuộc tranh luận về ảnh hưởng đến việc tranh cử tổng thống
Tuy nhiên, các công tố viên đã tranh luận về mức độ phức tạp của vụ án, mốc thời gian của vụ án này bắt đầu từ tháng 01/2021, khi ông Trump mang theo những hồ sơ đó lúc rời Tòa Bạch Ốc. Các công tố viên cũng lập luận rằng việc ông Trump tranh cử tổng thống không nên ảnh hưởng đến quy trình pháp lý này.
Tuy nhiên, ông Trump khẳng định rằng ông đang bị nhắm mục tiêu để truy tố chính vì ông đang thực hiện một chiến dịch đầy hứa hẹn để được tái đắc cử vào chức vụ mà ông từng nắm giữ từ năm 2017 đến năm 2021. Ông là ứng cử viên hàng đầu hiện tại cho đề cử tổng thống của Đảng Cộng Hòa.
Tổng thống Joe Biden, thành viên Đảng Dân Chủ hàng đầu cho đề cử tổng thống năm 2024 của đảng ông, vẫn đang bị điều tra vì sở hữu tài liệu mật trong nhiệm kỳ mà ông vừa là phó tổng thống vừa là thượng nghị sĩ Hoa Kỳ. Ông Trump cáo buộc rằng ông Biden và các thành viên Đảng Dân Chủ khác đã “vũ khí hóa” hệ thống tư pháp hình sự để chống lại ông. Nhưng ông Biden phủ nhận mình đang cố gắng gây ảnh hưởng đến việc liệu Biện lý Đặc biệt Jack Smith có theo đuổi các cáo buộc nhắm vào ông Trump hay không.
Trước vụ án liên bang này ở Florida, ông Trump đã bị truy tố về cáo buộc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh cấp tiểu bang ở New York. Hôm 18/07, ông Trump cho biết ông đã được văn phòng của ông Smith thông báo rằng ông là mục tiêu của cuộc điều tra liên quan đến những nỗ lực của ông trong việc tranh chấp với chiến thắng của ông Biden trong cuộc bầu cử năm 2020. Điều này cho thấy rằng có lẽ một bản cáo trạng nữa sẽ sớm được ban hành. Cựu tổng thống cũng có thể bị truy tố trong một cuộc điều tra ở Georgia về vấn đề tương tự.
Mặc dù mọi người đã dự đoán rằng sẽ không có bị cáo nào trong vụ án tài liệu mật ở Florida sẽ xuất hiện trong phiên điều trần trước khi xét xử, nhưng ông Nauta đã tới dự. Còn ông Trump thì đã tới Iowa để tham dự một diễn đàn gặp gỡ cử tri đã được sắp xếp trước đó do người dẫn chương trình Sean Hannity của Fox News chủ trì. Sự kiện chiều hôm đó đã được ghi lại cho một chương trình nằm trong lịch phát sóng vài giờ sau đó, vào lúc 9 giờ tối (giờ miền Đông) hôm 18/07.
Yêu cầu lệnh bảo mật thông tin
Một phương diện quan trọng khác của vụ án ở Florida liên quan đến yêu cầu bằng văn bản của bên công tố về lệnh bảo mật đối với việc sử dụng thông tin mật.
Theo yêu cầu mà các công tố viên đệ trình hôm 17/07 (pdf), thì các bị cáo sẽ được phép tiết lộ thông tin mật cho luật sư của họ chỉ cho mục đích duy nhất là để chuẩn bị cho việc bào chữa.
Tuy nhiên, lệnh này sẽ đặt ra các điều kiện đặc biệt đối với những thông tin mà luật sư bào chữa được phép tiết lộ cho ông Nauta và ông Trump.
Nếu được chấp thuận, lệnh này sẽ áp dụng cho “tất cả các vấn đề trước khi xét xử, trong khi xét xử, sau khi xét xử, và phúc thẩm liên quan đến thông tin mật trong vụ án này.” Thông tin đó bao gồm “bất kỳ tài liệu, bản ghi âm, hoặc thông tin nào” mà bất kỳ cơ quan nào của Nhánh Hành pháp phân loại là mật, bí mật, tối mật, “dữ liệu bị hạn chế trước đây”, hoặc “thông tin mật nhạy cảm,” yêu cầu nêu rõ.
Thông tin đó cũng sẽ bao gồm “thông tin bằng lời nói hoặc thông tin không được viết ra hoặc không được ghi lại khác mà các bị cáo hoặc nhóm luật sư bào chữa đã biết.”
Trong bản yêu cầu đệ trình, các công tố viên liệt kê hơn 30 loại phương thức lưu trữ thông tin khác nhau mà lệnh phải bao hàm, thậm chí bao gồm cả “điện tín” và “băng mực máy đánh chữ” đã lỗi thời, cùng với các thiết bị thời máy điện toán như ổ USB.
Hơn nữa, theo yêu cầu của bên công tố, “thông tin mật nào xuất hiện trong tư liệu công cộng sẽ không được tự động giải mật.” Thông tin đó phải được tuyên bố là không được xếp loại cơ mật qua “một tuyên bố chính thức của một quan chức thuộc Nhánh Hành pháp của Chính phủ Hoa Kỳ”, tức là người có thẩm quyền giải mật.
Các phán quyết khác của thẩm phán
Trong một hành động gần đây khác trong vụ án này, Thẩm phán Cannon đã từ chối cho phép các công tố viên liên bang niêm phong danh sách 84 nhân chứng của cuộc truy tố. Các công tố viên muốn ngăn ông Trump trao đổi với những người đó về vụ án. Nhưng Thẩm phán Cannon, khi từ chối chấp thuận yêu cầu của các công tố viên, nói rằng họ không đưa ra được lời biện minh nào cho việc che giấu những cái tên này với công chúng. Thẩm phán cũng nói rằng các công tố viên đã không giải thích được “tại sao việc niêm phong một phần, bôi đen thông tin, hoặc các biện pháp khác ngoài việc niêm phong lại không khả dụng hoặc không thỏa đáng.”
Thẩm phán Cannon gần như bị chỉ trích ngay lập tức khi các nhà chức trách tiết lộ rằng bà đã được giao phụ trách vụ án hình sự chống lại ông Trump ở Florida.
Cựu tổng thống đã bổ nhiệm bà Cannon vào vị trí thẩm phán liên bang khi ông còn đương chức, và những người chỉ trích nêu ra phán quyết gây tranh cãi trước đây của bà ở một phương diện khác nhưng có liên quan đến vụ án này.
Năm ngoái, sau khi các luật sư của ông Trump đệ đơn kiện về vụ FBI khám xét tư gia của ông, Thẩm phán Cannon đã chấp thuận yêu cầu của họ về việc chỉ định một “chuyên gia đặc biệt” có nhiệm vụ loại ra các hồ sơ thuộc đặc quyền hành pháp, đặc quyền luật sư-thân chủ, hoặc được miễn khỏi cuộc điều tra các tài liệu mật của Bộ Tư pháp.
Tuy nhiên, công việc của chuyên gia đặc biệt này đã kết thúc vào cuối năm ngoái sau khi tòa phúc thẩm phán quyết rằng Thẩm phán Cannon không có thẩm quyền chỉ định một người đánh giá độc lập như vậy.
Các thẩm phán phúc thẩm cho biết họ không thể “viết một quy tắc cho phép bất kỳ đối tượng nào của lệnh khám xét có thể ngăn chặn các cuộc điều tra của chính phủ sau khi lệnh này được thi hành.”
Bản tin có sự đóng góp của The Associated Press
Ngọc Mai biên dịch
