(Tiếp theo)
Vì vậy, nhiều quốc gia sẽ theo đuổi các mối quan hệ linh hoạt hơn so với những gì chúng ta đã quen trong nhiều thập niên đơn cực sau Chiến tranh Lạnh. Và nếu quá khứ là tiền lệ, chúng ta đừng quên các cường quốc tầm trung thường châm ngòi cho sự xung đột giữa các cường quốc lớn. Hoa Kỳ còn phải đối mặt với mối đe dọa toàn cầu ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh kế của người dân. Đó là những thách thức xuyên quốc gia, trong đó khủng hoảng khí hậu là mối nguy hiểm hiển hiện nhất.
Không còn “điểm tới hạn” và “tác động khí hậu thảm khốc” trong thì tương lai mà là tác hại của biến đổi khí hậu đã ở đây rồi, đã gây nguy hiểm cho hành tinh, an ninh, nền kinh tế và người dân các quốc gia. Khói từ hàng trăm đám cháy rừng trên khắp Canada đã nhắc nhở thực tế này. Biến đổi khí hậu là “hệ số nhân đe dọa” từ chính sách năng lượng, sức khỏe, nước sinh hoạt và an ninh lương thực, cản trở tiến trình phát triển kinh tế và con người, đẩy nhanh tốc độ di dời và di cư tồi tệ nhất trong lịch sử, đồng thời làm trầm trọng thêm bất ổn, căng thẳng địa chính trị tại các điểm nóng.
Mối đe dọa địa chính trị và xuyên quốc gia này là không thể giải quyết dễ dàng. Cạnh tranh làm cho việc hợp tác khó khăn hơn. Nhưng chúng ta phải làm cả hai việc khi đối mặt với một thế lực vô cùng hùng mạnh khác: Một cuộc cách mạng công nghệ còn tác động nhiều hơn cuộc “Cách mạng Công nghiệp” hay “Buổi bình minh của Thời đại hạt nhân”. Những tiến bộ trong công nghệ điện toán đang dẫn đến những bước đột phá cả về quy mô lẫn phạm vi áp dụng.
Chỉ trong vài tháng kể từ khi phiên bản công khai đầu tiên của ChatGPT ra mắt vào Tháng Mười Một qua, chúng ta đã bị sốc với các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) mới vượt trội hơn con người trong thi tuyển và trong các chương trình đào tạo y tế. Hết lần này đến lần khác, AI làm tốt hơn mong đợi, cả tốt lẫn xấu. Không nơi nào thực tế đó rõ ràng hơn công nghệ sinh học và sản xuất (có thể mở ra các giải pháp sức khỏe, khí hậu và phát triển kinh tế) nhưng việc lạm dụng chúng có thể dẫn đến thảm họa.
Dẫn đầu về công nghệ và đổi mới sẽ củng cố sự thịnh vượng kinh tế và sức mạnh quân sự của Hoa Kỳ, nhưng việc thiết lập các quy tắc, chuẩn mực và tiêu chuẩn để bảo vệ lợi ích và giá trị của chúng ta cũng rất quan trọng. Đối thủ TC hiểu điều đó hơn bất kỳ ai, nên không có gì ngạc nhiên khi họ đang đầu tư mạnh vào các công nghệ mới nổi với vị trí là “trung tâm” của cuộc cạnh tranh chiến lược. Vậy, làm thế nào Hoa Kỳ tận dụng được AI trong một thế giới bị méo mó bởi cạnh tranh chiến lược với những thách thức không phân biệt biên giới và một cuộc cách mạng công nghệ chưa từng có trong lịch sử nhân loại?
Việc không thể chiến thắng tại Ukraine sẽ tiếp tục gặm nhấm giới lãnh đạo Nga và tạo ra cơ hội ngàn năm có một cho CIA trong hoạt động tình báo con người, cốt lõi của CIA trong thời Chiến tranh lạnh. Gần đây, chúng tôi đã sử dụng Telegram để cho những người Nga dũng cảm biết cách liên lạc an toàn với chúng tôi trên web. Tài khoản của chúng tôi đã có 2.5 triệu lượt truy cập trong tuần đầu tiên. Nếu cuộc chiến của Putin ở Ukraine là thách thức trước mắt trong cạnh tranh chiến lược, thì TC của ông Tập là “đối thủ tình báo và địa chính trị lớn nhất của Hoa Kỳ” và là ưu tiên dài hạn quan trọng nhất.
Chúng tôi đã tự tổ chức lại CIA trong vài năm qua để đáp ứng nhận thức đó và thành lập một trung tâm tuyên truyền mới chỉ tập trung vào TC. Đây là một quốc gia duy nhất mà CIA làm như thế. Chúng tôi đang tuyển dụng và đào tạo nhiều người nói tiếng Quan Thoại hơn, đồng thời tăng cường nỗ lực trên khắp thế giới để cạnh tranh với TC, từ Mỹ Latin đến châu Phi và Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Chúng tôi âm thầm tăng cường các kênh thông tin tình báo với TC để chống lại những hiểu lầm không cần thiết và va chạm ngoài ý muốn.
Công nghệ thu thập tin tình báo là cực kỳ quan trọng trong thế giới tình báo ngày nay nhưng sẽ luôn có những nhiệm vụ bí mật mà chỉ con người mới làm được. Các nhân viên CIA đang đảm trách những công việc như thế tại các điểm nóng trên khắp thế giới thường hoạt động trong bóng tối, khuất tầm nhìn. Những rủi ro và những hy sinh của họ hiếm khi được hiểu rõ. Đối với các nhà phân tích, cuộc cách mạng AI và sự bùng nổ của thông tin nguồn mở đang tạo ra những cơ hội thu thập tin tình báo mới.
Khi được khai thác đúng cách, AI có thể tìm ra các mẫu và xu hướng trong một lượng lớn dữ liệu mã nguồn mở được thu thập một cách bí mật mà trí óc con người không thể làm được, để các điệp viên có thể tập trung vào những gì con người làm tốt nhất: Đánh giá hợp lý và sâu sắc về những gì quan trọng nhất cho các nhà hoạch định chính sách vì lợi ích của Hoa Kỳ. Một ưu tiên quan trọng khác trong kỷ nguyên mới này là tăng cường quan hệ đối tác tình báo của chúng tôi trên khắp thế giới và khẳng định lại cam kết trong ngoại giao tình báo. Trong nghề tình báo, không gì có thể thay thế được việc tiếp xúc trực tiếp với các đồng minh thân cận, thậm chí cả với những kẻ thù nguy hiểm nhất. (Hết)
Lê Tây Sơn
