Đằng-Giao/Người Việt
LITTLE SAIGON, California – Trong vài tháng gần đây, những người nội trợ gốc Việt không tìm được tương ớt Huy Fong hiệu con gà tại các siêu thị quanh vùng nữa.
Đây là một hiện tượng lạ vì loại tương ớt quen thuộc này vốn tràn lan khắp nơi, trong mọi thị trường cho mọi sắc dân.
“Nhà tôi thường ăn tương ớt con gà nhưng lâu lâu mới mua chai mới nên đến khi chạy hết chợ này qua chợ khác mà không mua được thì mới chưng hửng biết rằng các chợ Việt Nam mà gia đình tôi thường đi không đâu còn nữa cả,” bà Phan Mỵ Nương, ở Garden Grove, cho biết.
Bà kể, theo thông lệ, hai cô con gái của bà làm món gỏi đu đủ khô bò gan cháy vào buổi trưa lễ Ngày Lễ Mẹ hàng năm. Năm nay, hai cô, một ở Ohio bay sang, một ở Boston bay về, định làm gỏi cho bữa tiệc mừng mẹ nhưng đến khi pha nước dấm mới phát hiện ra rằng loại tương ớt Huy Fong quen thuộc trong chai không đủ để dùng.
Ba mẹ con rủ nhau ra siêu thị lập tức. Chợ đầu tiên hết. Chợ thứ nhì không còn. Đến chợ thứ ba cũng không thấy, và ba mẹ con bắt đầu hơi quan tâm. Đang bảo nhau tìm nhân viên chợ để hỏi thăm thì một bà khách đi ngang, cười: “Trời ơi, tương ớt hết cả tháng rồi mấy cô ơi. Giờ này mà còn hỏi thì trễ quá rồi.”
“Trưa hôm ấy chúng tôi không được ăn ‘Mother’s Day’ kiểu gia đình như những năm trước vì loại tương ớt chúng tôi mua thay thế hôi mùi nhựa quá, cả nhà ăn không được nên quyết định gọi pizza ăn cho tiện,” bà Nương kể.
Ông Lý Văn Hữu, ở Westminster, thích cùng bạn bè uống bia nhắm mực khô chấm tương ớt con gà.
Ông kể: “Một mình tôi, một chai tương ớt 28 oz., phải ăn cả năm mới hết. Bữa lễ Chiến Sĩ Trận Vong vừa rồi, mấy đứa bạn tôi ở tiểu bang xa về chơi, tụi tôi đang ‘lai rai ba sợi’ nửa chừng mới biết là phải mua thêm tương ớt. Lúc đó bà xã tôi mới lấy chai tương ớt mà bà ấy thích nhất cho tụi tôi chấm đỡ. Trời ơi, hèn chi mấy bà thích. Tương ớt gì mà lỏng le mà ngọt lự.”
Ông lắc đầu thở dài: “Hết hứng!”
Đối với ông Hữu, như nhiều người khác, tương ớt hiệu con gà là một loại gia vị khó thể thay thế được.
Ông nói: “Không có thì ăn thứ khác thôi chứ khi có lại thì chắc chắn tôi sẽ mua lại ‘con gà’ thôi.”
“Mấy tháng nay chúng tôi tạm dùng loại tương ớt khác. Tuy không bằng ‘con gà’ nhưng không thấy khách lên tiếng chê nên tôi cũng an tâm,” ông ‘đầu bếp Tom’ ở tiệm phở Akaushi cạnh nhà hàng Kang Lạc, trên đường Bolsa, Westminster, nói. “Tôi thấy trên internet có chỗ bán $28 một chai ‘con gà’ 28 oz. Vô lý quá.”
Tuy nhiên, hiện thời, một số nhà hàng khác trên đường Bolsa, Westminster, Hủ Tiếu Thanh Xuân, Saigon Capital Restaurant, Phở Lovers, và một số quán ăn trong thương xá Phước Lộc Thọ vẫn còn tương ớt con gà.
Bà Mai Trần, chủ nhà hàng Saigon Capital Restaurant, thân thiện nói: “Tiệm mua mỗi lần mấy thùng lớn cho tiện nên bây giờ còn một ít. Tương này là để chấm thêm chứ mấy món chính của nhà hàng là bò lúc lắc và bánh xèo thì khi pha nước chấm, chúng tôi chỉ dùng toàn ớt tươi nên cũng đỡ hao.”
Chủ siêu thị và các công ty cung cấp thực phẩm cho các siêu thị đều không lạ gì với tình trạng này.
Ông Huỳnh Thanh Thọ, chủ chuỗi siêu thị Á Đông, Đà Lạt, Green Farm, và Mom, cho biết “Ớt (của công ty Huy Fong) trồng ở Mexico năm rồi bị hư nên không có nguyên liệu.”
Ông tiếp: “Cuối năm ngoái, họ (Huy Fong) nói, ‘Tháng Sáu này sẽ có,’ nhưng bây giờ họ thông báo lại là sản xuất vẫn chưa tiếp tục được.”
Anh Larry Nguyễn, đại diện công ty phân phối thực phẩm LA Lucky, nói: “Hệ thống sản xuất của công ty Huy Fong đã bị gián đoạn trong hai năm qua. Tuy nhiên, đến bây giờ mới bắt đầu ảnh hưởng đến người tiêu dùng. Theo tìm hiểu của chúng tôi, nguyên liệu ớt đang khan hiếm và là nguyên nhân chính gây ra tình trạng khan hiếm hàng trên thị trường.”
Anh Larry thêm: “Theo tôi nghĩ phải tới ít nhất một năm nữa thì tương ớt hiệu con gà mới được dự trữ đầy đủ và giá cả mới ổn định trở lại.”
Nhật báo The Los Angeles Times hôm 11 Tháng Tư viết: “Công ty Huy Fong Foods, nhà sản xuất tương ớt Sriracha, cho biết đợt hạn hán vào mùa Hè năm ngoái (2022) ở Mexico tiếp tục cản trở khả năng sản xuất những chai gia vị cay nổi tiếng có nắp màu xanh lá cây mang tính biểu tượng của họ.”
Đài CBS News, hôm sau, 12 Tháng Tư, cũng có bản tin về tình trạng khan hiếm ớt của công ty Huy Fong.
Theo CBS, công ty tương ớt Huy Fong Foods nói rằng “nguồn cung cấp của họ bị hạn chế” mặc dù đã nối lại “một số hoạt động sản xuất” hồi năm ngoái (2022).
Trước đây, một đợt hạn hán ở Mexico, nơi trồng ớt, đã hạn chế khả năng sản xuất Sriracha nổi tiếng thế giới này.
Và công ty Huy Fong không thể dự đoán đến khi nào mới có thể cung cấp tương ớt đầy đủ cho thị trường.
Tương ớt sriracha hiệu con gà của công ty Huy Fong Foods có ớt đỏ, muối, đường, tỏi, và giấm và được tung ra thị trường vào năm 1980. Kể từ đó, công ty đã bán được hơn 10 triệu chai mỗi năm. [đ.d.] (NV)
