Cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc Jake Sullivan
Các cố vấn an ninh quốc gia của Hoa Kỳ, Nhật Bản và Philippines tổ chức cuộc hội đàm chung đầu tiên ngày 16/6 và đồng ý tăng cường hợp tác quốc phòng, trong lúc Washington và các đối tác củng cố liên minh của họ để thích ứng với căng thẳng gia tăng về Triều Tiên, Trung Quốc và Ukraine, cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc Jake Sullivan cho biết.
Ông Sullivan nói ông và những người đồng cấp Nhật Bản và Philippines đã thảo luận về “môi trường an ninh khu vực hỗn loạn và cách chúng ta có thể cùng nhau hợp tác để tăng cường hòa bình và ổn định” trong các lĩnh vực bao gồm tự do hàng hải và an ninh kinh tế.
Các ông Sullivan, Takeo Akiba của Nhật Bản và Eduardo Ano của Philippines cho biết trong một tuyên bố chung rằng họ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường hợp tác ba bên, dựa trên các liên minh giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ và giữa Philippines và Hoa Kỳ để duy trì hòa bình và ổn định trong Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đặc biệt là ở Eo biển Đài Loan.
Ông Sullivan nói khuôn khổ mới ba bên “mang tính đột phá” là một phần của nhiều liên minh có sự tham gia của Hoa Kỳ ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, bao gồm hợp tác ba bên với Nhật Bản và Hàn Quốc cũng như đối thoại an ninh bộ tứ Quad với Úc, Ấn Độ và Nhật Bản.
“Tôi muốn nói rằng các nhóm khác nhau có thể có những điểm ưu tiên và trọng tâm khác nhau, nhưng thực tế những gì chúng tôi đang tìm thấy là, chương trình nghị sự đang mở rộng bởi vì theo một cách nào đó, thế giới đang bị thu hẹp lại. Và tất cả các vấn đề ở khắp mọi nơi đang chạm đến mọi quốc gia trong khu vực này,” ông Sullivan nói.
Ông Sullivan cho biết Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken dự kiến sẽ không tạo ra bước đột phá đáng kể trong chuyến thăm Trung Quốc vào ngày 18/6, trong khi chuyến thăm cấp nhà nước của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tới Washington vào cuối tuần “sẽ đánh dấu một thời điểm chuyển đổi trong quan hệ Hoa Kỳ-Ấn Độ.”
Ba cố vấn an ninh Hoa Kỳ, Nhật Bản và Philippines đã thảo luận về cơ hội tập trận hải quân chung ở vùng biển Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và đồng ý tăng cường hợp tác quân sự trong hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai.
Trong chuyến thăm Tokyo của Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. vào tháng 2 năm nay, Thủ tướng Nhật Fumio Kishida đã cam kết viện trợ phát triển và đầu tư tư nhân trị giá 4,3 tỷ đô la. Hai nhà lãnh đạo đã đồng ý để quân đội của họ hợp tác trong các hoạt động cứu trợ thiên tai ở Philippines, được coi là một bước tiến tới hiệp ước cho phép lực lượng của họ đến thăm và huấn luyện trên lãnh thổ của nhau.
Hôm 15/6, ông Sullivan và Akiba đã tổ chức một cuộc gặp ba bên riêng với người đồng cấp Hàn Quốc, Cho Tae-yong, mà ông Sullivan cho biết đã có “tác động sâu sắc” đến việc tăng cường hợp tác của họ sau những cải thiện gần đây trong quan hệ Nhật Bản-Hàn Quốc.
Vào tháng 12 năm ngoái, Nhật Bản đã thông qua Chiến lược An ninh Quốc gia mới, trong đó đặt mục tiêu tăng gấp đôi chi tiêu quốc phòng lên 310 tỷ đô la trong 5 năm tới để tài trợ cho việc xây dựng quân đội, bao gồm phát triển khả năng tấn công, một bước đột phá lớn từ chính sách chỉ để tự vệ được tuân thủ từ lâu theo hiến pháp hòa bình sau Thế chiến Thứ hai.
Theo chiến lược mới, Nhật Bản bắt đầu hỗ trợ an ninh cho quân đội của các quốc gia đang phát triển, chủ yếu ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, và có khả năng cung cấp các thiết bị phi sát thương do Nhật Bản sản xuất như radar, ăng-ten, tàu tuần tra nhỏ và cải tiến cơ sở hạ tầng như bến cảng. Philippines là một ứng viên lớn tại khu vực.
Trung Quốc, Philippines, Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei đang vướng vào các cuộc đối đầu căng thẳng về lãnh thổ trên Biển Đông. Hoa Kỳ không có tuyên bố chủ quyền đối với vùng biển này, nhưng nói rằng quyền tự do hàng hải và hàng không cũng như việc giải quyết hòa bình các tranh chấp trên tuyến đường thủy quốc tế quan trọng là vì lợi ích quốc gia của họ.
Ông Sullivan cho biết ông cùng với hai ông Akiba và Ano quyết định gặp lại nhau trong những tháng tới để mở rộng hợp tác và chia sẻ thông tin (VOA).
