(Thanyarat Doksone & Kelly Ng tường thuật từ Bangkok và Singapore)
“Hôm nay là một ngày mới, và hy vọng sẽ là một ngày tràn ngập ánh nắng tươi sáng và hy vọng,” Pita Limjaroenrat, 42 tuổi, nói trong một căn phòng đầy phóng viên và máy ảnh lóa sáng, vài giờ sau khi mọi chuyện trở nên rõ ràng rằng ông có thể trở thành thủ tướng tiếp theo của Thái Lan.
Đảng của ông Pita, Move Forward, trong ngôn ngữ Thái Lan mang ý những bước thay đổi nhảy vọt, đã giành chiến thắng đầy bất ngờ và choáng ngợp.
Các cử tri đã khước từ gần một thập kỷ cầm quyền với sự hậu thuẫn của quân đội của chính phủ hiện tại, bỏ phiếu bầu cho Move Forward nhiều hơn so với các đảng khác, khiến đảng này giành được nhiều ghế trong Hạ viện.
Đây không phải là thành tựu tầm thường ở một đất nước đã trải qua ít nhất hàng chục cuộc đảo chính thành công.
“Tâm trạng thời đại đã thay đổi. Và đây là thời điểm thích hợp,” ông Pita phát biểu tại trụ sở của đảng ở Bangkok, nơi đảng đã giành được 32 trong số 33 ghế của thành phố.
Vẫn còn vài tuần nữa mới đến bước thành lập chính phủ. Việc này cũng có thể trở nên lộn xộn, khi mà quân đội Thái Lan vẫn nắm quyền điều khiển cuộc chơi. Tuy nhiên, chiến thắng đã khiến ông Pita và đảng của ông trở thành tâm điểm được chú ý. Họ đã xây dựng được lực lượng ủng hộ mạnh mẽ trong số cử tri trẻ, những người đã vỡ mộng sau nhiều năm cầm quyền của quân đội và nay khao khát thay đổi.
Ông Pita bắt đầu sự nghiệp chính trị sau khi được bầu vào quốc hội năm 2019 với tư cách là thành viên của Đảng Future Forward. Được thành lập bởi Thanathorn Juangroongruangkit, tỷ phú và là người chỉ trích quân đội mạnh mẽ, đảng này đã giành kết quả tốt trong cuộc bầu cử năm 2019, làm chấn động chính trường Thái Lan với việc đưa ra những yêu cầu phải có thay đổi.
Nhưng Future Forward buộc phải giải tán vào năm sau, sau những cáo buộc gây tranh cãi. Ông Thanathorn đã bị truất quyền làm nghị sĩ. Move Forward được thành lập ngay sau đó với tư cách là đảng kế thừa và bổ nhiệm ông Pita làm tân lãnh đạo.
Vào năm đó, hàng nghìn thanh niên đã xuống đường ở Thái Lan, đòi sửa đổi hiến pháp, đòi tổ chức bầu cử mới và chấm dứt việc sách nhiễu các nhà hoạt động nhân quyền và những người chỉ trích nhà nước.
Mong muốn thay đổi đó cùng nhiều vấn đề khác đã khiến Move Forward hấp dẫn cử tri trong kỳ bầu cử này, với một số nhà lãnh đạo biểu tình từ năm 2020 ra tranh cử với tư cách là ứng viên.
Ông Pita – từng được gọi là “ngôi sao đang lên” của quốc hội Thái Lan vì những bài phát biểu chỉ trích ông khi còn là nghị sĩ đối lập – cũng được lòng dân nhờ những lời hứa táo bạo của đảng ông nhằm phá vỡ ảnh hưởng chính trị của quân đội và cải cách các luật liên quan đến chế độ quân chủ.
Ông muốn viết lại hiến pháp và đã cam kết đưa Thái Lan thoát khỏi cái mà ông gọi là “thập kỷ mất mát” dưới chế độ quân sự.
Trong một cuộc phỏng vấn thực hiện trong chiến dịch tranh cử với Bloomberg hồi tháng Tư, ông Pita cho biết các ưu tiên của ông đối với Thái Lan là “phi quân sự hóa, phi độc quyền hóa và phi tập trung hóa”.
Move Forward cũng sẽ tiếp tục thúc đẩy việc chấm dứt luật khi quân của Thái Lan.
Ông Pita sinh ra trong một gia đình Thái Lan giàu có và có tham gia chính trị. Cha ông là cố vấn trong bộ nông nghiệp, còn chú ông là trợ lý cựu Thủ tướng bị lật đổ Thaksin Shinawatra.
Ông được gửi đi học tại New Zealand, và từ đó bắt đầu quan tâm đến chính trị.
“Tôi được đưa đến một nơi xa xôi hẻo lánh ở New Zealand và hồi đó có ba kênh [TV]. Hoặc là bạn xem phim truyền hình dài tập của Úc, hoặc bạn xem các cuộc tranh luận tại quốc hội,” ông nói với chương trình Aim Hour được phát bằng tiếng Thái trên YouTube hồi tháng Hai.
Ông Pita tốt nghiệp cử nhân tài chính tại Đại học Thammasat ở Bangkok, thạc sĩ chính sách công tại Đại học Harvard và bằng MBA của Học viện Công nghệ Massachusetts.
Ông tự mô tả mình là “một sản phẩm của các trường chính sách công của Mỹ”.
Ông khởi nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh, đầu tiên là tiếp quản công ty dầu cám gạo của người cha quá cố và sau đó là giám đốc điều hành của công ty xe Grab Thái Lan.
Ông đã kết hôn với Chutima Teenpanart, nữ diễn viên kiêm người mẫu Thái Lan, nhưng hai vợ chồng ly hôn vào năm 2019. Ông hiện là bố đơn thân của bé gái Pipim, 7 tuổi, người mà ông đưa đến các cuộc mit-tinh của Move Forward.
Bất chấp thành công của Move Forward trong kỳ bỏ phiếu hôm Chủ nhật, không có gì đảm bảo chắc chắn rằng ông sẽ trở thành thủ tướng – điều này sẽ được quyết định bởi Thượng viện vốn gồm các thành viên do quân đội chỉ định, và Hạ viện.
Khi được hỏi hôm thứ Hai về việc liệu có thể xảy ra chuyện chính phủ cầm quyền có thể gian lận trong kỳ bỏ phiếu, ông Pita nói: “Tôi không lo lắng, nhưng tôi không bất cẩn.”
“Với sự đồng thuận có được từ cuộc bầu cử, sẽ là một cái giá khá đắt phải trả cho kẻ nào đang nghĩ đến việc hủy bỏ kết quả bầu cử… Người dân Thái Lan sẽ không cho phép điều đó xảy ra.”
(BBC)
