Tấm pin năng lượng mặt trời của Việt Nam và một số nước Đông Nam Á có thể bị áp thuế trở lại khi các nhà lập pháp Mỹ muốn dựng lại hàng rào thuế quan đối với những thiết bị điện mặt trời của Trung Quốc.
Các tấm pin từ Việt Nam, Malaysia, Thái Lan và Campuchia nhập vào Mỹ được Tổng thống Joe Biden miễn thuế trong vòng 2 năm kể từ tháng 6 năm ngoái nhằm tăng cường việc lắp đặt pin mặt trời ở Mỹ để thúc đẩy chương trình nghị sự về khí hậu của chính quyền đương nhiệm.
Quyết định miễn thuế của Tổng thống Biden được đưa ra 2 tháng sau khi Bộ Thương mại Mỹ khởi xướng cuộc điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với pin năng lượng mặt trời nhập khẩu từ Việt Nam và 3 nước Đông Nam Á kể trên để xem các sản phẩm này có sử dụng các bộ phận hoặc linh kiện từ Trung Quốc hay không.
Nhưng biện pháp miễn thuế tạm thời của Tổng thống Biden có thể bị đảo ngược sau khi Hạ Viện Mỹ bỏ phiếu nhất trí áp lại các mức thuế. Theo AP, cuộc bỏ phiếu hôm 28/4 tại Hạ viện, nơi đảng Cộng hòa chiếm đa số, với số phiếu 221-202 ủng hộ việc khôi phục lại thuế quan đối với pin mặt trời nhập khẩu từ Việt Nam và 3 quốc gia Đông Nam Á.
Việc đảo ngược hành động của Tổng thống Biden, theo AP, có thể dẫn đến việc trì hoãn hoặc hủy bỏ hàng trăm dự án năng lượng mặt trời trên khắp nước Mỹ. Việt Nam và 3 nước Đông Nam Á kể trên cung cấp khoảng 80% lượng pin mặt trời cho Hoa Kỳ.
Nhưng một số nhà sản xuất của Mỹ cho rằng Trung Quốc về cơ bản đã chuyển hoạt động sản xuất sang bốn quốc gia Đông Nam Á – gồm Việt Nam, Malaysia, Thái Lan và Campuchia – để lách các quy định chống bán phá giá nghiêm ngặt của Hoa Kỳ nhằm hạn chế nhập khẩu từ Trung Quốc.
Mỹ bắt đầu áp thuế lên pin mặt trời nhập từ Trung Quốc từ năm 2012, dưới thời Tổng thống Barack Obama. Các sản phẩm từ Trung Quốc bị áp thuế nhiều hơn khi Tổng thống Donald Trump phát động cuộc chiến tranh thương mại với nước này sau khi lên nhậm chức vào năm 2017.
Cuộc điều tra của Bộ Thương mại Mỹ vào tháng 4 năm ngoái đã phát hiện ra khả năng vi phạm thương mại liên quan đến các sản phẩm của Trung Quốc. Sau đó vào tháng 6, Tổng thống Biden tuyên bố tạm hoãn áp thuế cho pin mặt trời hoặc các module nhập khẩu từ Việt Nam và 3 nước Đông Nam Á, trong hai năm trước khi cuộc điều tra của Bộ Thương mại hoàn tất.
Tòa Bạch Ốc lúc đó nói rằng hành động của Tổng thống Biden là “cần thiết để đáp ứng nhu cầu về năng lượng sạch và đáng tin cậy” đồng thời mang lại “sự đảm bảo về việc làm và đầu tư vào chuỗi cung ứng năng lượng mặt trời cũng như thị trường lắp đặt pin năng lượng mặt trời”.
Trước khi Tổng thống Biden quyết định miễn thuế tạm thời cho Việt Nam và 3 nước Đông Nam Á, mối đe dọa về thuế quan từ cuộc điều tra của Bộ Thương mại Mỹ đã dẫn đến việc trì hoãn hoặc hủy bỏ hàng trăm dự án năng lương mặt trời ở Mỹ khi các nhà đầu tư chuyển sang tự bảo vệ mình trước các mức thuế tiềm ẩn lên tới 1 tỷ USD.
Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Mỹ lập luận rằng việc nhập khẩu các tấm pin mặt trời là cần thiết khi việc lắp đặt pin mặt trời tăng lên để đáp ứng nhu cầu năng lượng tái tạo ngày càng lớn, theo AP. Năng lượng mặt trời là một phần quan trọng trong mục tiêu của Tổng thống Biden nhằm đạt được 100% điện sạch vào năm 2035.
Tuy nhiên, Dân biểu Jason Smith, thuộc đảng Cộng hòa đại diện tiểu bang Missouri, được AP trích lời nói hôm 28/4 rằng việc khôi phục thuế quan sẽ buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm đồng thời bảo vệ việc làm và người lao động ở Mỹ. Theo dân biểu này, thuế quan sẽ bảo vệ các nhà sản xuất Mỹ đang phải đối mặt với sự cạnh tranh không công bằng từ Trung Quốc, quốc gia đang trợ cấp cho các tấm pin mặt trời của họ và bán chúng với giá thấp.
“Bằng cách vận chuyển sản phẩm của mình qua Campuchia, Malaysia, (Thái Lan) và Việt Nam, (các quan chức Trung Quốc) đã thiết lập một kế hoạch lừa gạt người lao động và người tiêu dùng Mỹ”, Dân biểu Smith nói. “Chúng tôi biết Trung Quốc đang gian lận, và đó chính là lý do tại sao các đảng viên của cả hai đảng đều sửng sốt và thất vọng khi Tòa Bạch Ốc đưa ra quyết định sai lầm” là tạm dừng thuế quan trong hai năm đối với pin mặt trời nhập từ Việt Nam và 3 nước kể trên.
Bộ Công thương Việt Nam hồi tháng 4 năm ngoái nói rằng họ đã khuyến nghị các doanh nghiệp sản xuất pin năng lượng mặt trời xuất khẩu sang thị trường Mỹ “theo dõi sát tình hình, chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra trong suốt quá trình của vụ việc để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp” khi có thông tin về cuộc điều tra của Bộ Thương mại Mỹ. Bộ Công thương Việt Nam cho biết rằng họ đã nhiều lần đưa mặt hàng pin năng lượng mặt trời vào danh sách cảnh báo sớm các mặt hàng có nguy cơ bị nước ngoài điều tra phòng vệ thương mại.
Tòa Bạch Ốc nói rằng quyết định tạm hoãn thuế đối với pin mặt trời nhập từ Việt Nam và 3 nước Đông Nam Á đã thúc đẩy một ngành quan trọng trong mục tiêu chống biến đổi khí hậu của ông trong khi không can thiệp hay chấm dứt cuộc điều tra của Bộ Thương mại Mỹ, theo AP. Vẫn theo Tòa Bạch Ốc, ông Biden không có ý định gia hạn quy định đình chỉ thuế quan khi nó hết hạn vào tháng 6/2024.
Thượng viện Mỹ dự kiến sớm nhất là trong tuần này sẽ biểu quyết về việc quyết định đảo ngược hành động đình chỉ thuế quan tạm thời của Tổng thống Biden sau khi được Hạ viện thông qua. Theo AP, Tổng thống Biden đã thề sẽ phủ quyết nghị quyết này nếu nó được đưa đến bàn của ông.
(Theo VOA Tiếng Việt)
