Bộ trưởng Ngân khố Janet Yellen cho biết bà sẽ không loại trừ khả năng tuyên bố trần nợ là vi hiến nếu Quốc hội không thể giải quyết bế tắc về trần nợ, nhưng cho biết rằng “không có lựa chọn tốt nào” được đưa ra bàn thảo.
Bà Yellen nói trên chương trình “This Week” của ABC hôm Chủ Nhật (07/05), “Không có cách nào để bảo vệ hệ thống tài chính trong nền kinh tế của chúng ta ngoài việc Quốc hội thực hiện công việc của mình cũng như nâng mức trần nợ và cho phép chúng ta thanh toán các hóa đơn của mình. Và chúng ta không nên đi xa đến mức phải cần xem xét liệu tổng thống có thể tiếp tục phát hành nợ hay không.”
Bà đang phúc đáp câu hỏi về việc liệu Bộ Ngân khố có thể sử dụng Tu chính án thứ 14 để tuyên bố trần nợ là vi hiến hay không. Trong tu chính án này có đoạn viết, “tính hợp lệ của khoản nợ công của Hoa Kỳ, được pháp luật cho phép, bao gồm các khoản nợ phát sinh để thanh toán lương hưu và tiền thưởng cho các quân chủng trong việc trấn áp nổi dậy hoặc nổi loạn, sẽ không bị nghi ngờ.”
Khi bị ông George Stephanopoulos của đài ABC, người từng đảm nhận vị trí tham vụ báo chí Tòa Bạch Ốc cho cựu TT Clinton, thúc ép, bà Yellen nói rằng chính phủ TT Biden không thể làm gì để tránh một “thảm họa kinh tế” nếu Tu chính án thứ 14 được viện dẫn.
“Tôi vẫn chưa rõ chính xác liệu điều đó có bàn thảo hay chưa có bàn thảo đến,” ông Stephanopoulos đã hỏi bà. “Đây có phải là lựa chọn ‘phá kính trong trường hợp khẩn cấp’ không?”
Bà Yellen trả lời bằng cách nói rằng: “Này, tôi không muốn xem xét các lựa chọn khẩn cấp. Điều quan trọng là các thành viên của Quốc hội có nhận ra trách nhiệm của họ là gì và ngăn chặn những gì chắc chắn sẽ xảy ra — bất kể điều đó được giải quyết như thế nào, lựa chọn nào được sử dụng để giải quyết nó — một thảm họa kinh tế và tài chính.”
Ông Stephanopoulos sau đó gợi ý với bà Yellen rằng “có vẻ như bà đang nói rằng bà không muốn nhưng bà có thể phải làm vậy.” Bà Yellen trả lời: “Điều gì sẽ xảy ra nếu Quốc hội không hoàn thành trách nhiệm của mình, đơn giản là không có lựa chọn nào tốt. Và những cái mà ông đã liệt kê là một vài trong những lựa chọn tồi.”
Ý tưởng viện dẫn Tu chính án thứ 14 đã được đưa ra trong một cuộc phỏng vấn hồi tuần trước (34-30/04) với TT Joe Biden, và ông ấy gợi ý rằng phương án này đang được bàn thảo. Ông Biden dự kiến sẽ gặp Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng Hòa-California) vào tuần này về trần nợ vì bà Yellen đã cảnh báo rằng Hoa Kỳ sẽ không đáp ứng được các nghĩa vụ của mình vào ngày 01/06.
“Tôi vẫn chưa đến mức đó,” ông Biden nói với ông Stephanie Ruhle của MSNBC.
Điều gì có thể xảy ra
Chính phủ liên bang đã đạt đến giới hạn nợ 31.4 ngàn tỷ USD vào tháng Một. Theo bà Yellen, kể từ đó, Bộ Ngân khố đã sử dụng “các biện pháp đặc biệt” để duy trì dòng tiền trong thời gian chờ đợi.
Tòa Bạch Ốc và một số thành viên Đảng Dân Chủ đã nhấn mạnh rằng đề xướng hạn chế nợ không nên đi kèm với các điều kiện ràng buộc. Tuy nhiên, ông McCarthy cho biết bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải bao gồm cắt giảm chi tiêu liên bang.
Trong những tháng gần đây, TT Biden đã nói rằng ông sẽ không đàm phán về việc tăng trần nợ, nhưng ông sẽ thảo luận về việc cắt giảm ngân sách sau khi giới hạn mới được thông qua. Quốc hội thường kết hợp việc tăng trần nợ với các biện pháp chi tiêu và ngân sách khác.
Hoa Thịnh Đốn thường xuyên đặt ra giới hạn cho khoản vay của liên bang. Hiện tại, mức trần tương đương với khoảng 120% sản lượng kinh tế hàng năm của đất nước. Đến tháng Bảy hoặc tháng Tám, Hoa Thịnh Đốn có thể phải ngừng vay nợ hoàn toàn.
Theo kịch bản đó, những sóng xung kích có thể lan khắp thị trường tài chính toàn cầu khi các nhà đầu tư đặt câu hỏi về giá trị của công khố phiếu Hoa Kỳ, vốn được xem như là một trong những khoản đầu tư an toàn nhất và đóng vai trò là khối xây dựng cho hệ thống tài chính thế giới.
Dự luật được Hạ viện thông qua sẽ cắt giảm chi tiêu xuống mức năm 2022 và sau đó giới hạn mức tăng trưởng ở mức 1% một năm, bãi bỏ một số ưu đãi thuế đối với năng lượng tái tạo, và thắt chặt các yêu cầu về làm việc đối với một số chương trình chống đói nghèo.
“Kể từ năm 1960, trần nợ đã được nâng lên 78 lần, ba lần dưới thời chính phủ trước, luôn nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng,” bà Yellen cho biết hôm Chủ Nhật. “Và đơn giản là không thể chấp nhận được việc Quốc hội đe dọa thảm họa kinh tế đối với các gia đình Mỹ và hệ thống tài chính toàn cầu như là cái giá phải trả cho việc nâng trần nợ và đạt được các thỏa thuận về các ưu tiên ngân sách.”
Hôm Chủ Nhật, bà Yellen nhắc lại rằng Hoa Kỳ có thể sẽ vỡ nợ vào ngày 01/06, hoặc khoảng ba tuần kể từ ngày bà trả lời cuộc phỏng vấn này.
“Đây thực sự sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ mà chúng tôi không thực hiện được các khoản thanh toán đến hạn,” bà Yellen nói, lặp lại những tuyên bố trước đây của bà về vấn đề này. “Và cho dù đó là việc vỡ nợ đối với các khoản thanh toán lãi đến hạn đối với khoản nợ hoặc các khoản thanh toán đến hạn cho những người nhận An sinh xã hội hoặc cho các nhà cung cấp dịch vụ Medicare, thì đơn giản là chúng ta sẽ không có đủ tiền mặt để đáp ứng tất cả các nghĩa vụ của mình. Và mọi người đều đồng ý rằng sự hỗn loạn về tài chính và kinh tế sẽ xảy ra sau đó.”
Bà cho biết, chính phủ TT Biden muốn dự luật trần nợ được tách riêng hẳn với bất kỳ thỏa hiệp ngân sách hoặc cắt giảm chi tiêu nào.
“Tôi biết [ông Biden] muốn thiết lập một quy trình trong đó các ưu tiên và mức độ chi tiêu được thảo luận và đàm phán,” bà Yellen nói trên chương trình “This Week.” “Nhưng những cuộc đàm phán này thực sự không nên diễn ra bằng một khẩu súng chĩa vào đầu người dân Mỹ.”
Một nhóm gồm 43 Thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa hôm thứ Bảy (06/05) cho biết họ phản đối bỏ phiếu về dự luật chỉ nâng trần nợ của Hoa Kỳ mà không giải quyết chi tiêu, cho thấy họ có thể ngăn chặn một kế hoạch như vậy của Đảng Dân Chủ.
Luật sẽ yêu cầu 60 phiếu bầu để vượt qua được Thượng viện gồm 100 ghế. Chỉ với đa số 51–49 của Đảng Dân Chủ tại Thượng viện, ông Schumer sẽ cần sự ủng hộ của ít nhất chín thành viên Đảng Cộng Hòa để vượt qua ngưỡng 60 phiếu bầu để thông qua luật đó.
(Jack Phillips – Nguyễn Lê biên dịch, Epoch Times)
