Chỉ cách nay vài tuần, Thổ Nhĩ Kỳ còn là một trong số các cảng trung chuyển ưu tiên của Nga cho các loại hàng hóa nằm trong danh sách bị quốc tế trừng phạt. Tuy nhiên, kể từ đầu tháng 3/2023, Thổ Nhĩ Kỳ đã siết chặt chính sách và không cho phép trung chuyển những loại hàng hóa này sang Nga.
Biện pháp này của Ankara được đưa ra dưới áp lực của Mỹ và châu Âu. Thông tín viên đài RFI, Anne Andlauer tại Istanbul giải thích :
« Thổ Nhĩ Kỳ không áp dụng các biện pháp trừng phạt của quốc tế, nhưng nước này có những cam kết với các đối tác là không giúp Nga lách các trừng phạt. Thế nhưng, nhiều loại hàng hóa dưới lệnh trừng phạt trước đây vẫn trung chuyển qua lãnh thổ của Thổ Nhĩ Kỳ. Kể từ giờ, hải quan Thổ Nhĩ Kỳ không còn cho phép điều đó, như lời xác nhận của Akif Demiral, một nhà môi giới hải quan tại Istanbul.
Ông nói : “Bất kể nước xuất xứ là gì, từ giờ, những loại hàng hóa này đi sang Nga hoàn toàn bị cấm trung chuyển. Một phần lớn hàng hóa đó cho đến tận lúc này đã trung chuyển qua Thổ Nhĩ Kỳ bằng đường hàng hải.”
Nhưng Akif Demiral cũng lưu ý thêm rằng những biện pháp cấm mới này của hải quan lại không liên quan gì đến những mặt hàng xuất khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ. Ông giải thích :
“Do vậy có nhiều khả năng những thứ hàng hóa này được nhập khẩu vào Thổ Nhĩ Kỳ, để rồi sau đó người ta tái xuất sang Nga. Các doanh nghiệp Nga muốn thực hiện quy trình này phải có hay thành lập một công ty tại Thổ, hay có một quan hệ đối tác với một doanh nghiệp đóng ở Thổ Nhĩ Kỳ để có thể xuất khẩu hàng. Trong khi chờ đợi, các container chất chồng đầy ở cảng, điều này đương nhiên đã làm tăng các khoản chi phí.”
Không còn cảng trung chuyển hàng hóa, các doanh nghiệp Nga tìm kiếm các lộ trình khác, nhất là thông qua ngả Kazakhstan. Nhưng theo quan sát của Akif Demiral, nhìn vào vị trí địa lý, các cơ sở hạ tầng của Kazakhstan, việc tìm kiếm một giải pháp thay thế Thổ Nhĩ Kỳ là không đơn giản. »
