VOA – Việc Hoa Kỳ thúc đẩy nâng cấp quan hệ với Việt Nam trong năm nay đang vấp phải sự kháng cự ở Hà Nội, về điều mà các chuyên gia cho là những quan ngại rằng Trung Quốc có thể coi động thái này là thù địch vào thời điểm căng thẳng giữa hai siêu cường Bắc Kinh và Washington.
Hoa Kỳ hy vọng sẽ nâng cấp quan hệ trong năm nay, lý tưởng nhất là trùng với dịp kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác toàn diện với Việt Nam vào tháng 7.
Hoa Kỳ là nhà đầu tư lớn tại Việt Nam và phái đoàn kinh doanh lớn nhất từ trước đến nay của Hoa Kỳ đã đến thăm Việt Nam trong tuần này.
Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam và hiện được xếp hạng là đối tác ngoại giao hàng thứ ba của Hà Nội. Đối tác ngoại giao hàng đầu của Việt Nam bao gồm Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và Hàn Quốc, trong khi hàng thứ hai, mà Washington muốn tham gia, bao gồm các nước châu Âu và Nhật Bản.
Ông Florian Feyerabend, đại diện tại Việt Nam của Quỹ Konrad Adenauer của Đức, cho biết việc nâng cấp quan hệ chính thức trong năm nay “không còn được coi là thực tế nữa”.
Các chuyên gia, viện dẫn các cuộc thảo luận với các quan chức Việt Nam, cho biết dù việc đó chủ yếu mang tính biểu tượng nhưng các nhà lãnh đạo Việt Nam đang do dự, lo sợ khả năng trả đũa từ Trung Quốc.
“Với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ và sự gần gũi giữa Trung Quốc và Việt Nam, Hà Nội có thể cảm thấy miễn cưỡng khi chính thức nâng cấp quan hệ đối tác toàn diện với Washington,” Bích Trần, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Washington, nói.
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và là nguồn nhập khẩu quan trọng cho lĩnh vực sản xuất của Việt Nam.
Hai nước láng giềng có một lịch sử lâu dài về xung đột và ngờ vực và vẫn còn bất đồng về các đảo, thực thể và tài nguyên ở Biển Đông.
Khi được hỏi liệu Việt Nam đã sẵn sàng nâng cấp quan hệ với Hoa Kỳ trong năm nay hay chưa, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Việt Nam ngày 23/3 nói điều đó sẽ xảy ra “khi thời điểm thích hợp”, nhấn mạnh mối quan hệ bền chặt mà họ đã có.
Các chuyên gia cho rằng các cuộc gặp cấp cao có thể tạo cơ hội cho một bước đột phá vào phút cuối trong quan hệ Việt – Mỹ, với việc các nhà ngoại giao hy vọng sắp xếp một cuộc gặp giữa các bộ trưởng ngoại giao, trong khi các nhà lãnh đạo của họ có thể gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh G7 tại Nhật Bản vào tháng Năm.
Phát ngôn viên của Tòa đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam cho biết hai nước đang làm việc cùng nhau để nâng cao quan hệ đối tác.
Ông Lê Hồng Hiệp, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện ISEAS–Yusof Ishak của Singapore, cho biết Việt Nam chắc chắn muốn nâng cấp quan hệ với Washington, nhưng khó có khả năng đồng ý điều đó trong năm nay.
Nhưng “việc nâng cấp đó có thể không còn là ưu tiên của Hoa Kỳ trong tương lai,” ông nói.
